Wirusowe zapalenie wątroby typu B

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (HBV) nazywane jest również żółtaczką typu B i jest to bardzo niebezpieczna choroba zakaźna. WZW B to podstępna choroba, gdzie najpierw pojawia się okres ostrych objawów, a potem może przejść w postać przewlekłą, a wtedy osoba zakażona jest nosicielem choroby i może zakażać kolejne osoby. Do zakażenia najczęściej dochodzi w wyniku przerwania ciągłości tkanek i dostania się wirusa do krwi, np.  w wyniku użycia niesterylnej igły. WZW B to choroba wątroby, która może doprowadzić do tego, że osoba zakażona będzie jej nosicielem, a dalej może przyczynić się do marskości wątroby, a nawet do raka wątroby. Okres jej wylęgania wynosi od 60 do 90 dni.

Przyczyny zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B

Do zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B może dojść w wyniku bliskiego kontaktu z krwią, uszkodzonym naskórkiem albo z błonami śluzowymi osoby zakażonej. Wystarczy niewielka ilość krwi, aby się zarazić. Do takiego zakażenia może dojść w wyniku:

• przetoczania krwi;
• pobierania krwi i kontaktu z zakażonymi igłami albo strzykawkami;
• przetoczenia środków krwiopodobnych, które są zakażone wirusem HBV;
• dializy;
• przeszczepu jakiegoś narządu od osoby, która jest zakażona HBV;
• badań endoskopowych;
• wizyty u dentysty, który wykonuje borowanie albo skaling.

Poza tym do zakażenia może dojść nie tylko w szpitalu czy innej placówce medycznej, ale również w takich miejscach jak:

• salony fryzjerskie;
• salony kosmetyczne, np. podczas przekłuwania uszu;
• przy wykonywaniu akupunktury, np. przy użyciu zakażonej igły;
• w salonach tatuażu, gdzie mają źle odkażony sprzęt;
• hirudoterapia, czyli podczas leczenia pijawkami.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B może przejść w zapalenie przewlekłe, a do czynników wpływających na to zalicza się:

• osoby starsze,
• płeć – mężczyźni,
• zakażenie okołoporodowe,
• zakażenie we wczesnym dzieciństwie,
• immunopresja,
• bezżółtaczkowy przebieg ostrego okresu choroby,
• duża liczba cząsteczek wywołujących zakażenie,
• łagodnie przebiegający okres ostrego zapalenia HBV.

Warto również wiedzieć, że wirusowym zapaleniem wątroby typu B nie można się zakazić poprzez:

• karmienie piersią;
• całowanie się;
• kichanie;
• kaszel;
• pokarmy;
• wodę;
• przytulanie;
• podanie ręki;
• używanie tych samych talerzy, sztućców, szklanek.

Jak dochodzi do zakażenia?

WZW B można się zarazić podczas stosunku seksualnego z osobą zakażoną bez odpowiedniego zabezpieczenia Jest to zarówno stosunek analny, jak i oralny. Zakazić można się poprzez kontakt ze spermą albo wydzieliną z pochwy, dlatego tak ważne jest używanie prezerwatyw, chociaż trzeba pamiętać, że nie zawsze one nas chronią w stu procentach. Do zakażenia może też dojść poprzez małą rankę czy owrzodzenie, które znajduje się w okolicy narządów płciowych. Ważne jest, aby unikać kontaktów seksualnych w trakcie menstruacji.

Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu B

Objawy WZW B zależą od ilości wirusów, które znajdują się w organizmie chorego, a także od tego, w jakim stanie jest układ odpornościowy chorego. Przy zwiastunowym wirusowym zapaleniu wątroby typu B objawy zazwyczaj przypominają objawy grypopodobne, czyli może to być ból mięśni, ból stawów, wysoka temperatura, zmęczenie i ogólne osłabienie. Do tego może pojawić się ból brzucha, nudności, wymioty oraz brak apetytu, co jest związane z powiększeniem się wątroby.

Jeśli jest to zaawansowane wirusowe zapalenie wątroby typu B, to może pojawić się mocz o barwie piwa, żółtaczka, jasny stolec, powiększona śledziona lub wątroba oraz ból w prawym podżebrzu. Do tego czasami pojawiają się objawy ze strony innych narządów, a są to zmiany w EKG, anemia i zapalenie trzustki. W niektórych przypadkach, chociaż bardzo rzadko, może rozwinąć się postać nadostra wirusowego zapalenia wątroby typu B, co doprowadza do konieczności przeszczepu wątroby.

Kiedy dochodzi do przewlekłego zapalenia wątroby typu B, to objawy kliniczne całkowicie ustępują, chociaż choroba ciągle trwa, a po latach pojawiają się powikłania, np. marskość wątroby. Bierze się ono stąd, że wirus HBV cały czas zakaża komórki w wątrobie. W tym czasie może pojawić się krwawienie z dziąseł i nosa, świąd skóry albo rozszerzone naczynia krwionośne.

Diagnoza wirusowego zapalenia wątroby typu B

Aby lekarz mógł rozpoznać WZW B, musi przeprowadzić wywiad lekarski oraz zlecić wykonanie dodatkowych badań. Te badania to badania:

• serologiczne – antygeny i przeciwciała: HBc, HBe oraz HBs;
• biochemiczne – ASPAT, ALAT, ALP, GGTP oraz bilirubina;
• pomocnicze – badania krzepliwości, morfologia, OB oraz białko;
• oznaczenie DNA wirusa jakościowo i ilościowo w surowicy;
• obrazowe albo histopatologiczne, np. biopsja, ultrasonografia oraz badanie rentgenowskie;
• specjalistyczne, jeżeli jest to już marskość wątroby.

Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu B

Niestety nie istnieje takie leczenie, które pozwoliłoby całkowicie wyeliminować wirusa z organizmu. Przy ostrym zapaleniu wątroby zalecenia są podobne do tych, jakie występują przy WZW A. Tak więc chory powinien odpoczywać w łóżku, ważne jest, aby nie przeciążać wątroby, a także ograniczyć aktywność fizyczną. Do tego warto zacząć stosować lekkostrawną dietę, pić dużą ilość płynów i całkowicie zrezygnować z picia alkoholu oraz palenia papierosów. Natomiast w przypadku przewlekłego zapalenia WZW B, można zastosować środki farmakologiczne, które mają na celu ograniczyć rozmnażanie się wirusa w organizmie, np. lamiwudyna albo interferon alfa. Ważne jest również to, aby ta przewlekła postać nie doprowadziła do marskości wątroby albo do rozwoju raka wątrobowokomórkowego.

Profilaktyka wirusowego zapalenia wątroby typu B

Profilaktyka przeciwko zakażeniu wirusem HBV powinna obejmować:

• rejestrację każdego nowego zachorowania;
• badanie dawców krwi, ab sprawdzić, czy są zakażeni wirusem HBV;
• dokładną sterylizację sprzętu medycznego;
• jeśli sterylizacja nie jest możliwa, konieczne jest używanie jednorazowego sprzętu medycznego;
• ważne jest używanie rękawiczek jednorazowych;
• szczepienie ochronne przeciwko WZW B – takim szczepieniem objęte są wszystkie noworodki zanim zostaną wypisane ze szpitala, a kolejną dawkę podaje się w 2 i 7 miesiącu życia;
• szczepienia ochronne, któremu powinni być poddawani pracownicy służby zdrowia oraz pacjenci przed operacją czy innymi zabiegami.

Powikłania po WZW B

Od tego, jak długo trwa choroba, zależy również występowanie powikłań oraz innych schorzeń towarzyszących, a te powikłania to:

• marskość wątroby – u pacjentów z przewlekłym zapaleniem wątroby;
• piorunujące zapalenie wątroby – które prowadzi do ostrej niewydolności wątroby;
• rak wątrobowokomórkowy  - bardzo często pojawia się na podłożu marskości wątroby, ale nie jest to warunek konieczny jego pojawienia się;
• kłębuszkowe zapalenie nerek;
• zapalenie mięśnia sercowego;
• guzkowe zapalenie tętnic;
• krioglobulinemia mieszana – a jej objawy to m.in. skaza krwotoczna, ból stawów oraz zapalenie naczyń.