Wirusowe zapalenie wątroby typu A inaczej określane jest jako WZW A, żółtaczka pokarmowa lub choroba brudnych rąk. Aby doszło do zakażenia, wystarczy zjeść skażoną żywność albo wypić brudną wodę. Powikłania tej choroby mogą doprowadzić nawet do śmierci. WZW A powoduje wirus HAV. Wirus ten najszybciej rozwija się w krajach, gdzie są złe warunki sanitarne.
Jak dochodzi do zakażenia?
Wirusowym zapaleniem wątroby typu A można się zakazić przeważnie drogą pokarmową, a jest to najczęściej związane ze spożyciem zakażonej wody albo zakażonej żywności, np. warzywa, mięso albo owoce, które przed zjedzeniem zostały umyte w zanieczyszczonej wodzie.
Można się również zakazić w wyniku innych czynników, ale występuje to rzadziej:
- poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną;
- podczas stosunku seksualnego, co dotyczy najczęściej homoseksualnych mężczyzn;
- przez kąpiel w zakażonej wodzie;
- podczas przetaczania osocza;
- podczas wykonywania tatuażu;
- w wyniku poddania się akupunkturze, chodzi o igły.
Okres wylęgania tego wirusa wynosi od 15 do 50 dni. Na zakażenie tym wirusem najbardziej narażone są osoby, które:
- pracują w oczyszczalni ścieków;
- pracują w kanalizacji;
- pracownicy służy zdrowia, szkół oraz żłobków;
- osoby, które mają kontakt z nieczystościami.
Objawy zakażenie wirusowego zapalenia wątroby typu A
Objawy tej choroby zależą od wieku pacjenta. U dzieci poniżej 6. roku życia zakażenie pojawia się bez objawów albo są one znikome. Natomiast u osób dorosłych i starszych dzieci WZW A daje różne objawy:
- ból gardła,
- ból stawów,
- ciemnomocz,
- odbarwiony kał,
- ból brzucha,
- wymioty,
- nudności,
- osłabienie,
- gorączka,
- biegunka,
- brak apetytu,
- świąd skóry,
- żółtaczka.
Podczas inkubacji wirusowego zapalenia wątroby typu A pojawia się utrata łaknienia oraz nudności. Do tego może dojść uczucie ogólnego zmęczenia, bóle mięśni i stawów oraz stany podgorączkowe. Po siedmiu dniach dochodzą objawy typowe dla zapalenia wątroby. U większości chorych pojawiają się też mdłości, wymioty, a do tego u dzieci – biegunka albo nieżyt górnych dróg oddechowych z powiększonymi węzłami chłonnymi.
Wraz z postępem choroby ciemnieje mocz, który przybiera kolor ciemnego piwa, a także jaśnieje stolec. Dochodzi do rozwoju żółtaczki, która najpierw pojawia się na twardówkach, a następnie na skórze. Kiedy pojawia się żółtaczka, zmniejsza się gorączka oraz poprawia się samopoczucie chorego. Natomiast po kilku dniach chory znów ma apetyt i zanika zażółcenie.
Diagnoza wirusowego zapalenia wątroby typu A
Lekarz najpierw musi przeprowadzić wywiad lekarski, a jeżeli są podejrzenia WZW A, to zleca wykonanie badań krwi. Osoba chora, czyli z WZW A będzie miała we krwi dużą aktywność wskaźnków wątrobowych oraz wysokie stężenie bilirubiny. Takim podstawowym tutaj badaniem jest badanie w surowicy chorego przeciwciał anty HAV w klasie IgM.
Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu A
W przypadku tej choroby nie jest konieczne specjalne leczenie środkami farmakologicznymi, ponieważ nie ma leku, który przyspieszyłby usunięcie wirusa z organizmu. Najczęściej wystarcza odpoczynek i lekkostrawna dieta. Ważne jest, aby była w niej duża ilość węglowodanów, normalna ilość białek oraz zmniejszona ilość tłuszczów. WZW A zwykle ustępuje samoistnie po około 6 miesiącach.
Szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A
Istnieje szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. Jeśli przyjmie się cały cykl szczepień, to możliwa jest ochrona przed żółtaczką nawet przez całe życie. Najlepiej przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A powinni się zaszczepić:
- dzieci, które nigdy nie chorowały na WZW A;
- pracownicy produkcji oraz dystrybucji żywności;
- pracownicy odpadów komunalnych oraz płynnych nieczystości;
- osoby wyjeżdżające do krajów, gdzie jest największa epidemiologia WZW A;
- osoby z hemofilią;
- osoby z przewlekłymi chorobami wątroby, a szczególnie WZW B oraz C.
Powikłania po wirusowym zapaleniu wątroby typu A
Przy wirusowym zapaleniu wątroby typu A mogą się pojawić następujące powikłania:
- aplazja szpiku,
- żółtaczka cholestatyczna,
- ostra niedokrwistość hemolityczna,
- nadostre zapalenie wątroby.
Powikłania są bardzo groźne i mogą w niektórych przypadkach doprowadzić do śmierci, ale też może dojść do nawrotu choroby.
Zakażenie HAV nie powoduje przewlekłego zapalenia wątroby, a potem marskości wątroby i jej nowotworu.
Profilaktyka wirusowego zapalenia wątroby typu A
Podczas profilaktyki ważne jest, aby:
- unikać dróg zakażenia;
- dbać o higienę osobistą;
- sprawdzać pokarmy i wodę – najlepiej jeść pokarmy poddawane wcześniej obróbce termicznej, a wodę lepiej pić butelkowaną;
- lepiej, aby owady nie miały kontaktu z pokarmami.
