Rozedma płuc to przewlekła choroba płuc, która występuje u palaczy. Bardzo często pojawia się razem z przewlekłym zapaleniem oskrzeli, co składa się na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Objawy zależą od nasilenia choroby i może to być kaszel, zadyszka oraz duszność. Powikłaniem tej choroby jest odma opłucnowa. Rozedmie płuc sprzyjają takie czynniki jak palenie papierosów albo zanieczyszczenie środowiska.
W rozedmie płuc dochodzi do nieprawidłowego powiększenia, czyli rozdęcia pęcherzyków płucnych, a to powoduje, że tracą one elastyczność oraz że pękają ich ścianki. Poza tym zmniejsza się ich ilość. W związku z tym napełniają się one zbytnio powietrzem, a to z kolei powoduje wzmożone opory w krążeniu płucnym, dochodzi do znacznego obciążenia serca, ale też może to doprowadzić do jego niewydolności. Ten proces obejmuje całe płuca, a poprzez to tracą one swoją sprężystość. Następnie w zrazikach płucnych dochodzi do powstania dużych przestrzeni powietrznych, a czasami mogą ulec całkowitemu zniszczeniu. W związku z tym tworzą się pęcherze rozedmowe, co może skutkować powikłaniem, jakim jest odma opłucnowa. Rozedma płuc to choroba, która może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia struktury płuc.
Przyczyny rozedmy płuc
Jedną z najważniejszych przyczyn tej choroby jest palenie papierosów, a także przebywanie w zanieczyszczonym środowisku. Poza tym rozedma może pojawić się w wyniku przewlekłego zapalenia oskrzeli, dychawicy oskrzelowej, a nawet astmy. Częściej mogą zachorować osoby, które są narażone na nadmierny wysiłek oddechowy, np. osoby, które grają na instrumentach dętych.
Ważne znaczenie mają również czynniki genetyczne. W związku z tym przyczyną rozedmy będzie niedobór albo niezdolność organizmu do produkcji białka alfa 1 – antytrypsyny, które jest odpowiedzialne za hamowanie niektórych enzymów, które mogą, np. niszczyć tkankę łączną.
Jednak taką jej najważniejszą przyczyną jest dym papierosowy, który bardzo źle wpływa na ruch mikroskopijnych rzęsek, które wyściełają drogi oddechowe. To właśnie od tych rzęsek zależy oczyszczanie płuc z substancji toksycznych, a jeżeli rzęski nie pracują prawidłowo, to płuca są nieoczyszczane. Poza tym to właśnie ten dym papierosowy może zmienić strukturę i funkcjonowanie ścianek pęcherzyków płucnych. Ten dym może je zmienić w takim stopniu, że ulegną szybkiej degradacji.
Objawy rozedmy płuc
Objawy wskazujące na rozedmę płuc to:
- duszność – a szczególnie podczas wysiłku fizycznego. Choroba ta rozwija się powoli i na początku lekka zadyszka może nie zostać w ogóle zauważona, ale wraz z upływem czasu te trudności oddechowe pogłębiają się coraz bardziej;
- kaszel – jest on niezbyt gwałtowny, a do tego może dołączyć niewielka wydzielina;
- spadek wagi;
- astenia – czyli słabnięcie mięśni.
Poza tym takim charakterystycznym objawem tej choroby jest to, że chory próbuje pozbyć się nadmiaru powietrza z płuc i w związku z tym wydmuchują je przez usta, które są ułożone tak, jak do gwizdania.
Diagnoza rozedmy płuc
Aby lekarz mógł postawić właściwą diagnozę, może zlecić wykonanie następujących badań:
- RTG klatki piersiowej – przy rozedmie płuc na zdjęciu będą widoczne jaśniejsze elementy w polach płucnych, a także spłaszczenie przepony oraz pęcherze rozejmowe;
- tomografia komputerowa klatki piersiowej;
- gazometria - a dzięki niej można zdiagnozować zaburzenia równowagi kwasowo – zasadowej;
- spirometria – pozwala zmierzyć objętość i pojemność płuc, a także przepływ powietrza.
Leczenie rozedmy płuc
Przy leczeniu tej choroby bardzo ważne jest zlikwidowanie czynników, które spowodowały chorobę, np. palenie papierosów.
Poza tym chory powinien co roku szczepić się na grypę, ponieważ w razie zachorowania można potem uniknąć groźnych powikłań. Do tego każda infekcja układu oddechowego powinna być od razu leczona u lekarza. Duże znaczenie ma także wpływ odpowiedniej rehabilitacji, ponieważ niektóre ćwiczenia mogą wspomóc układ oddechowy. Lekarz może również zlecić stosowanie leków rozrzedzających oskrzela oraz leki na bazie kortyzolu. W niektórych przypadkach konieczne może być podanie tlenu.
Powikłania po rozedmie płuc
Powikłaniem po rozedmie płuc może być odma opłucnowa, a powstaje wtedy, gdy dochodzi do pęknięcia pęcherza rozejmowego. Wtedy to powietrze wydostaje się do jamy opłucnej, a to z kolei powoduje ucisk na tkankę płucną, a także powoduje upośledzenie oddychania. Objawy tej choroby to:
- nagły i silny ból w klatce piersiowej, który promieniuje od pleców lub ramienia;
- duszność;
- suchy kaszel.
Jednak okazuje się, że w niektórych przypadkach odma może też nie dawać żadnych objawów.
