Poronienia samoistne - przyczyny, objawy i rodzaje

Poronienie samoistne to przedwczesne zakończenie ciąży, ale z przyczyn naturalnych. Takim poronieniem sztucznym jest aborcja. W poronieniu samoistnym dochodzi do oddzielenia się elementów jaja płodowego w macicy, gdzie nie ma w ogóle możliwości rozwoju płodu poza organizmem matki. Poronieniem określa się samoczynne zakończenia ciąży przed dwudziestym tygodniem jej trwania.

Jakie są przyczyny poronienia samoistnego?

Można wyróżnić dwa typy poronień, czyli takie, które zależą od matki oraz zależne od jaja płodowego. Te, które zależą od jaja płodowego, to są najczęściej wady rozwojowe, gdzie jajo poronne nie ma właściwego wzrostu, a do tego dochodzi najczęściej w wyniku:

• anomalii chromosomowych,
• zaśniadu zarodkowego,
• pustego jaja płodowego,
• zaśniadu krwistego,
• zaśniadu groniastego.

Natomiast przyczyny poronienia, które są zależne od matki, to:

• wady macicy, np. niedorozwój macicy, macica dwurożna, macica częściowo przegrodzona, tyłozgięcie macicy, zrosty wewnątrzmaciczne, mięśniaki macicy;
• niewydolność ciśnieniowo – szyjkowa;
• niewydolność ciałka żółtego w pierwszych sześciu tygodniach ciąży;
• zaburzenia czynności tarczycy;
• cukrzyca i choroby nerek;
• choroby zakaźne, np. chlamydioza, toksoplazmoza, zakażenie HSV, różyczka, listerioza;
• urazy i wstrząsy psychiczne, nadmierny stres;
• czynniki autoimmunologiczne, np. zespół antyfosfolipidowy;
• stosowanie używek,
• nadużywanie leków;
• czynniki środowiskowe, np. chemia, zmiany temperatury i ciśnienia, promieniowanie.

Objawy poronienia samoistnego

To, jak będą nasilone objawy zależy od długości trwania ciąży. Może pojawić się plamienie i/lub krwawienia z pochwy, gdzie krew ma najczęściej kolor jasno- lub ciemnoczerwony. Poza tym w tej krwi mogą znajdować się skrzepy lub fragmenty tkanek. Do tego krwawieniu może towarzyszyć silny ból brzucha, ale też krzyża, co jest bardzo trudno znieść i ma charakter skurczowy.

Jakie są rodzaje poronień samoistnych?

Wyróżnia się następujące rodzaje poronień samoistnych:

• zakażone – w tym przypadku ich przyczyną będzie stan zapalny, który będzie obejmował elementy jaja płodowego oraz żeńskie narządy płciowe;
• nawykowe – to trzy albo więcej razy występujące po sobie poronienia samoistne;
• posocznicowe – związane są z tym, że toksyny lub bakterie rozprzestrzeniają się w okolicy układu rodnego oraz krwionośnego;
• chybione/zatrzymane – jest to poronienie, w którym dochodzi do obumarcia jaja płodowego i ten obumarły płód nie zostaje wydalony w ciągu ośmiu tygodni, a wtedy są wskazania do łyżeczkowania.

Takiego podziału poronień można dokonać również w oparciu o możliwość utrzymania wczesnej ciąży i jest to:

• poronienie zagrażające – w tym przypadku jajo płodowe będzie oddzielało się na niewielkim odcinku, a cechą charakterystyczną takiego poronienia jest występowanie bezbolesnego krwawienia oraz skurczów macicy. U niektórych kobiet pojawia się delikatne pobolewanie w okolicy brzucha i krzyżowej. Można w tym przypadku wdrożyć leczenie zachowawcze i wtedy występujące objawy mijają, ale kiedy objawy będą się nasilały, to rokowania będą złe;
• poronienia nieodwracalne – w tym przypadku jajo płodowe będzie się oddzielało nja większym odcinku, a poza tym dochodzi do skracania się szyjki macicy, a także do rozwarcia jej wewnętrznego ujścia. Objawami są obfite krwawienia z narządów rodnych kobiety oraz ból brzucha, który może mieć różne nasilenie. W przypadku kobiet z takim rodzajem poronienia konieczne jest wykonanie zabiegu łyżeczkowania.

Poza wymienionymi wyżej rodzajami poronień, można jeszcze wyróżnić:

• poronienie zupełne – tutaj do poronienia dochodzi na bardzo wczesnym etapie ciąży, czyli do dwunastego tygodnia. W tym przypadku jajo płodowe zostanie wydalone w całości i dlatego nie jest konieczne wykonanie zabiegu łyżeczkowania macicy;
• poronienie niezupełne – w tm przypadku płód nie zostaje w całości wydalony i konieczne jest usunięcie jego resztek podczas zabiegu łyżeczkowania.

Przebieg poronienia samoistnego

Poronienie samoistne może mieć przebieg jednoczasowy i dwuczasowy. Poronienie jednoczasowe to poronienie wczesne, do którego dochodzi najczęściej do dwunastego tygodnia ciąży. W takim czasie jajo płodowe stanowi już jednolitą całość i jest pokryte kosmkami. Kiedy dochodzi do takiego poronienia, te kosmki łatwo się oddzielają od śluzówki macicy, a jajo płodowe w większości przypadków wydalane jest w całości, czyli zarodek razem z workiem owodniowym. Takie poronienie jednoczasowe to poronienie zupełne, którego charakterystycznym pierwszym objawem jest krwawienie z dróg rodnych.

Natomiast poronienie dwuczasowe to poronienie późne, któremu towarzyszy całkowite ukształtowanie się łożyska, a tak dzieje się około trzynastego tygodnia ciąży. Poronienie ma tutaj charakter dwuczasowy, a to oznacza, że odbywa się w sposób zbliżony do porodu naturalnego. Na początku pojawiają się skurcze, po nich dochodzi do pęknięcia pęcherza, wypłynięcia wód płodowych oraz do rozwarcia się kanału szyjki macicy. Najpierw wydala się płód, a potem łożysko. Takie poronienie dwuczasowe jest poronieniem niezupełnym, a jego pierwszym i charakterystycznym objawem są skurcze i odpływ płynu owodniowego.

Jeśli jest to poronienie samoistne, ale niepowikłane, to przeważnie nie dochodzi do zapalenia narządu rodnego kobiety, nie ma też gorączki (temperatura ciała osiąga wartość zbliżoną do 37,9 stopni Celsjusza). Czasami ta podwyższona temperatura ma 38 – 39 stopni, a do tego może rozwijać się zapalenie endometrium. U niektórych kobiet podczas poronienia samoistnego dochodzi do miejscowego zapalenia otrzewnej oraz zapalenia przydatków. Bardzo rzadko spotyka się poronienie, któremu będzie towarzyszyło ogólne zakażenie oraz liczne dolegliwości poboczne, czyli:

• dreszcze,
• zaburzenia świadomości,
• upławy ropne,
• niskie ciśnienie,
• zaburzenia krzepliwości krwi,
• sztywność karku,
• rozdrażnienie,
• oliguria,
• przyspieszony oddech,
• bóle brzucha i mięśni,
• zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych.

Jakie badania trzeba wykonać po poronieniu samoistnym?

Po poronieniu samoistnym konieczne jest wykonanie specjalistycznych badań, a najczęściej są to:

• badania genetyczne;
• badania endokrynologiczne;
• badania infekcji immunologicznych;
• badania USG, aby rozpoznać ewentualne wady anatomiczne macicy, np. macica dwurożna.

Bardzo ważne jest wykonanie badań genetycznych, ponieważ do poronienia może dojść w wyniku wad genetycznych rodziców, ale też zarodka. Najpierw wykonuje się badania kariotypu rodziców, a także badanie materiału z poronienia. Poza tym kobiety bada się również pod kątem mutacji genetycznych, które są związane z trombofilią wrodzoną.