Krwiomocz inaczej nazywany jest hematurią, a oznacza krew w moczu. Krew ta pojawia się najczęściej jako objaw nieprawidłowego funkcjonowania dróg moczowych, a może wskazywać na choroby nerek, stany zapalne dróg moczowych, choroby gruczołu krokowego, a nawet choroby nowotworowe. Zatem, kiedy udać się do lekarza i czy krew w moczu to naprawdę objaw jakiejś poważnej choroby?
Krwiomocz oznacza, że w moczu znajdują się krwinki czerwone w ilości >3 w polu widzenia w osadzie moczu. Hematurię można podzielić na:
- krwiomocz makroskopowy – gdy kolor moczu jest czerwony lub krwisty, a obecność krwi w nim można stwierdzić samemu;
- krwiomocz mikroskopowy – gdy kolor moczu pozostaje niezmieniony, a można go dopiero zdiagnozować podczas badania moczu pod mikroskopem.
Choroby, na które może wskazywać krwiomocz
Krwiomocz może wskazywać na różne choroby, dlatego tak bardzo ważne jest zgłoszenie się do lekarza specjalisty, który zleci wykonanie odpowiednich badań.
Choroby nerek
Jest wiele chorób nerek, na które może wskazywać krew w moczu. Jedną z nich jest kamica nerkowa, która objawia się nagłym, zazwyczaj kolkowym i silnym bólem w okolicy lędźwiowej, który będzie promieniował do krocza. Przeważnie u małych dzieci może objawiać się napadowym bólem brzucha. Do tego dochodzą czasami wymioty. Jeśli dojdzie do zablokowania drogi odpływu moczu, to pojawia się bezmocz albo zanerkowa niewydolność nerek.
Kolejna choroba to choroby kłębuszków nerkowych, które mogą spowodować nadciśnienie tętnicze i/albo obrzęki. Mocz może również zmienić kolor na bardzo ciemny. Inną chorobą jest gruźlica nerek, która przeważnie daje niespecyficzne objawy, np. gorączka, bóle brzucha, bóle w dolnej części pleców, a także są objawy zapalenia pęcherza moczowego, takie jak: uczucie parcia na pęcherz oraz ból i pieczenie przy oddawaniu moczu. Natomiast u osób z cukrzycą i nadużywających leki przeciwbólowe może pojawić się martwica brodawek nerkowych.
Poważną chorobą jest również torbielowatość nerek, która objawia się przewlekłym bólem w okolicy lędźwiowej albo bólem brzucha i nadciśnieniem tętniczym. Poza tym gwałtownym bólem w okolicy lędźwiowej objawia się także zawał nerki, a mogą mu towarzyszyć wymioty, nudności i gorączka. Poza krwiomoczem może się pojawić również białkomocz. Ta krew w moczu może też wskazywać na zakrzepicę żyły nerkowej albo tętniak tętnicy nerkowej.
Stany zapalne dróg moczowych
Krwiomocz może wskazywać na zakażenie dróg moczowych, czyli, np. na zapalenie pęcherza moczowego albo gruźlicę pęcherza, co najpierw objawia się trudnościami w oddawaniu moczu. Do tego dochodzi ból podczas oddawania moczu, częstomocz i bolesne parcie na pęcherz.
Choroby gruczołu krokowego, czyli prostaty
Wśród tych chorób wyróżnia się rozrost gruczołu krokowego, który diagnozowany jest głównie u mężczyzn powyżej 50. roku życia. Wtedy może być wyczuwalny powiększony gruczoł krokowy, ale też chorzy mogą się skarżyć na przeszkodę podpęcherzową. Druga z tych chorób to zapalenie gruczołu krokowego, który również pojawia się u mężczyzn powyżej 50. roku życia. Objawia się trudnościami w oddawaniu moczu, a do tego może dojść ból i tkliwość prostaty oraz uczucie przeszkody podpęcherzowej.
Choroby nowotworowe
Choroby nowotworowe, na które może wskazywać krwiomocz to:
- rak pęcherza moczowego,
- rak nerek,
- rak prostaty,
- rak moczowodu,
- rak cewki moczowej.
Nowotwory te diagnozowane są najczęściej u osób powyżej 55. roku życia, u których pojawiły się czynniki ryzyka tych chorób, takie jak palenie papierosów, narażenie na środki chemiczne oraz dodatni wywiad rodzinny. Wtedy również pojawiają się objawy ogólnoustrojowe, które są związane z danym nowotworem.
Endometrioza
Tutaj poza krwiomoczem mogą się również pojawić objawy dyzuryczne, a więc będzie to ból podczas oddawania moczu, trudności w utrzymaniu moczu, częstomocz oraz bolesne parcie na pęcherz. Krew w moczu występuje tutaj w trakcie miesiączki.
Inne przyczyny
Wśród innych przyczyn wymienia się:
- tępy lub penetrujący uraz w obrębie układu moczowego,;
- złamanie prącia;
- ciało obce w drogach moczowych;
- zespół bólu lędźwiowego, który objawia się bólem w okolicy lędźwiowej;
- zmiany popromienne, czyli po radioterapii;
- niedokrwistość sierpowatokrwinkowa albo nosicielstwo genu tej choroby;
- choroby autoimmunologiczne, np. toczeń układowy rumieniowaty czy guzkowe zapalenie tętnic;
- infekcje, którym towarzyszy wysoka gorączka.
Przyczyny krwiomoczu, które nie są związane z chorobami
Krwiomocz może się pojawić również:
- po zjedzeniu, np. czerwonych buraków;
- podczas stosowania pewnych preparatów i leków;
- u pacjentów z porfirią;
- gdy chory ma pasożyta w układzie moczowym;
- w wyniku stosowanych barwników w żywności;
- gdy we krwi obecna jest mioglobina albo hemoglobina.
Gdy pojawi się krew w moczu
Należy udać się do lekarza specjalisty, który skieruje na badania analityczne moczu razem z badaniem osadu. Jeśli podczas badania zostaną wykryte leukocyty albo bakterie, to istnieje podejrzenie, że doszło do zakażenia. Do leczenia konieczne może być włączenie antybiotyku, jeżeli posiew wskazał na bakteryjne zakażenie.
Bardzo ważna jest szybka diagnoza, jeżeli pojawiły się również inne objawy, takie jak:
- gorączka,
- parcie na mocz,
- pieczenie cewki moczowej,
- trudności w oddawaniu moczu.
Dzięki temu możliwe będzie podjęcie leczenia choroby, która zaczęła się rozwijać w naszym organizmie. Po wykonaniu podstawowych badań lekarz będzie mógł zlecić wykonanie dodatkowych badań, które pozwolą ustalić, z jaką chorobą ma się do czynienia.
