Zaparciami nawykowymi nazywa się utrudnione oddawanie stolca, a jest to dolegliwość, z którą można się nawet borykać przez kilka dni. Przyczyną takich zaparć jest zaburzona praca jelit. Objawia się ono uczuciem pełności oraz ucisku w jamie brzusznej. W związku z tym w leczeniu warto wykorzystać domowe i naturalne metody na zaparcia.

Co to są zaparcia nawykowe?

Zaparcia nawykowe inaczej nazywane są zatwardzeniem. Jest to bardzo nieprzyjemna dolegliwość, która może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn w różnym wieku. Jednak wraz z wiekiem problem ten pojawia się coraz częściej.

Zatwardzenie pojawia się wtedy, gdy:

  • dochodzi do zaburzenia pracy jelit,
  • zwolnienia pasażu treści pokarmowej przez jelita,
  • zwiększonego wchłaniania wody w jelicie grubym.

O zaparciu można mówić wtedy, gdy stolec nie pojawia się przez 3 dni. Taką najczęstszą przyczyną zaparć są błędy dietetyczne, a przeważnie dostarczanie małej ilości błonnika i płynów.

Zaparcia powinno się zacząć leczyć od metod naturalnych/domowych sposobów, ponieważ one nie obciążają organizmu. Kiedy środki naturalne są nieskuteczne, to można sięgnąć po środki farmakologiczne, np. leki przeczyszczające. Jeśli zaparcia pojawiają się często i trwają przez kilka dni, to warto zgłosić się do lekarza.

Przyczyny zaparć

Są różne przyczyny zaparć, ale te najczęściej spotykane to:

  • nieregularne wypróżnianie się, ale też strach przed wypróżnieniem czy przetrzymywanie stolca;
  • ciąża – zaparcia w ciąży pojawiają się bardzo często;
  • brak albo mała aktywność fizyczna – najczęściej jest to problem seniorów, a także osób, które nie mogą się poruszać z powodu jakiejś choroby;
  • nieodpowiedni tryb życia – to najczęściej życie w pośpiechu, kiedy nie ma na nic czas, a nawet na zjedzenie pełnowartościowego posiłku i odpoczynek po tym posiłku. Poza tym zaparcia częściej pojawiają się u osób, które są narażone na życie w ciągłym stresie;
  • przyjmowanie leków – niektóre leki w działaniach niepożądanych mogą mieć właśnie zaparcia, a przeważnie są to leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwdepresyjnym, przeciwpadaczkowym, a także niektóre leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Przyczyną zaparć będzie również nadużywanie środków przeczyszczających, np. stosowanie ich przez długi czas, jak i również używanie zbyt dużych ilości;
  • nieodpowiedni sposób odżywiania się – bardzo często przyczyną zaprać są niewłaściwe nawyki żywieniowe, np. spożywanie zbyt małej ilości pokarmów, które zawierają błonnik. Zaparcie powstają również podczas spożywania pokarmów bogatych w duże ilości tłuszczu. Kolejny problem to przyjmowanie zbyt małej ilości płynów.

Jakie są objawy zaprać nawykowych?

Jednym z objawów zaparć jest zmiana w częstotliwości oddawania stolca, ponieważ dochodzi do zmniejszenia ich liczby, a w ciężk8ich przypadkach mogą się one nie pojawiać w ogóle przez kilka dni. Kolejny charakterystyczny objaw to zmiana konsystencji stolca, ponieważ staje się on mniejszy, a stolce są suche, twarde, zbite i mają ciemnobrązowy albo prawie czarny kolor.

Czasami pojawia się niewielka ilość śluzu albo krwi i wtedy jego zapach jest bardzo silny oraz nieprzyjemny. Z takim stolcem wypróżnienia będą bardzo bolesne oraz są problemy z defekacją. U niektórych osób po wypróżnieniu pozostaje uczucie, że defekacja nie była pełna, że w jelicie ciągle pozostaje kał. Do tego mogą się pojawić bolesne wzdęcia brzucha.

Inne i mniej charakterystyczne objawy zaparć nawykowych to:

  • ciągłe uczucie zmęczenia;
  • subiektywne uczucie zwiększonej potrzeby snu;
  • senność, która pojawia się w ciągu dnia;
  • bóle głowy;
  • uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej.

Domowe sposoby na zaparcia nawykowe

Dieta na zaparcia jest bardzo ważna i warto w niej uwzględnić następujące produkty, które mogą pomóc w walce z zaparciami:

  • suszone daktyle i śliwki, rodzynki i kawa – przyspieszają one perystaltykę jelit;
  • odpowiednia ilość płynów – należy wypijać około 1,5 – 2 litry płynów dziennie i to najlepiej niegazowanych i niesłodzonych. Pomóc może również wypicie na czczo szklanki ciepłej wody;
  • siemię lniane – także przyspiesza perystaltykę jelit;
  • kiszona kapusta – również przyspiesza perystaltykę jelit, ale też zawiera błonnik i ma delikatne działanie przeczyszczające
  • jabłka – to też bogate źródło błonnika, ale też przyspieszają ruchy perystaltyczne jelit;herbatki i napary – np. z mniszka lekarskiego mają łagodne działanie przeczyszczające. Pomocny może być również kminek, rumianek, mięta oraz melisa;
  • produkty, które zawierają duże ilości błonnika – dzięki niemu zwiększa się objętość mas kałowych oraz przyspiesza się ich wydalanie. Błonnik zawierają m.in. owoce, warzywa, ziarna zbóż.

Leczenia zaparć nawykowych

Najpierw zaparcia powinno się leczyć sposobami naturalnymi. Ważne są również zmiany w diecie oraz zwiększenie aktywności fizycznej. Natomiast po leki warto sięgnąć dopiero wtedy, gdy te domowe sposoby nie działają. Stosuje się wtedy leki przeczyszczające, które mają wpływ na częstość wypróżnień oraz charakter stolca. 

Leki dostępne na zaparcia to:

  • leki o działaniu osmotycznym – można je kupić w postaci płynu oraz saszetek do rozpuszczenia w wodzie. Leki te pochłaniają wodę, a to powoduje rozciągnięcie ścian jelit, ale też przyspiesza ich ruchy;
  • leki na zaparcia, które mają działanie stymulujące perystaltykę przewodu pokarmowego, a są to tzw. leki prokinetyczne. Dzięki nim przyspiesza się wypróżnianie;
  • preparaty, które mają właściwości zmiękczające stolec – mają na celu ułatwić wypróżnienia, a do tego zmniejszają dolegliwości bólowe z tym związane;
  • tzw. leki pęczniejące – efekty działania tych leków są dopiero zauważalne po kilku dniach. Ich działanie polega na tym, że lek zwiększa swoją objętość, czyli pęcznieje, a to oznacza, że rozciąga jelito i przyspiesza jego perystaltykę.