Upławy to inaczej nadmierna wydzielina z pochwy, gdzie zmiana rodzaju takiej wydzieliny może oznaczać, że rozwija się zapalenie pochwy. Upławy mogą również świadczyć o infekcji albo alergii i dlatego tak ważne jest, aby udać się do specjalisty, gdy nasza wydzielina zaczyna zmieniać kolor, gęstość albo pachnie nieprzyjemnie.

Co to są upławy?

Upławy są bardziej obfite niż prawidłowa wydzielina z pochwy, a do tego mają inną konsystencję oraz przykry zapach. Może to być spowodowane noszeniem zbyt ciasnej bielizny albo bielizny, która powstała ze sztucznych materiałów. Nie wolno lekceważyć problemu, jakimi są upławy, ponieważ może to doprowadzić do uszkodzenia narządów żeńskich, np. jajowodów, macicy czy jajników.

Można wyróżnić upławy, które są spowodowane obecnością ciała obcego, a mogą się pojawić w wyniku mechanicznego drażnienia, ale przede wszystkim jako następstwo dodatkowego zakażenia. Poza tym mogą być również upławy pochodzenia hormonalnego albo wydzielina o pochodzeniu zapalnym, a jest ona żółta, śluzowa.

Prawidłowa wydzielina z pochwy

Patrząc na to wszystko to fizjologicznie każda kobieta ma wydzielinę z pochwy, a składa się na nią śluz szyjkowy oraz złuszczone komórki nabłonka pochwy. Prawidłowa wydzielina z pochwy ma przeźroczysty lub nieco białawy kolor, a robi się żółta, gdy wyschnie na bieliźnie. W zależności od dnia cyklu miesiączkowego zmienia się jej konsystencja.

W pierwszej połowie cyklu śluz jest przejrzysty, rzadki, lejący oraz obfity, a wtedy we krwi kobiety dominują estrogeny. Bardzo duże ilości wydzieliny pojawiają się w czasie owulacji. Natomiast w drugiej połowie cyklu, czyli w fazie progesteronowej śluz staje się gęsty, ciągliwy oraz nieprzenikliwy.

Rodzaj wydzieliny z pochwy zależy od kilku czynników, a ma na nią wpływ nie tylko stan emocjonalny i stres, ale również przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej, przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej, ale też stan odżywiania i ciąża. Ważne jest to, że w niektórych przypadkach ilość fizjologicznej wydzieliny z pochwy może wzrosnąć i to bez żądnego związku z procesem zapalnym, a tak się dzieje, np. w ciąży, w stresie czy na skutek podniecenia emocjonalnego.

Fizjologicznie wydzielina z pochwy nie ma zapachu, ale w pochwie zawsze są bakterie, które mogą być przyczyną nieprzyjemnego zapachu w związku z brakiem higieny okolic intymnych. Fizjologiczne pH pochwy jest bardzo kwaśne, gdyż ma pH < 4,5. Warunki w pochwie będą najmniej kwaśne w trakcie miesiączki i kilka dni przed nią i wtedy u kobiet występuje podwyższone ryzyko zapalenia infekcji dolnych dróg rodnych.

Przyczyny upławów

Upławy mogą być wywołane przez:

zakażenie pochwy – w większości przypadków obok upławów u kobiet pojawia się zakażenie bakteryjne, a powstaje ono w związku z zaburzoną równowagą między bakteriami, które znajdują się w zdrowym środowisku pochwy a beztlenowymi bakteriami chorobotwórczymi. Takie bakterie chorobotwórcze mogą się uaktywnić u kobiet, które, np. przed 30. rokiem życia mają nadal nieregularne miesiączki;
rzęsistkowicę – upławy będą w tym przypadku wywołane przez rzęsistka pochwy, a znajduje się on u kobiet w kanale szyjki macicy, przedsionku pochwy oraz pęcherzu moczowym. W tym przypadku wydzielina z pochwy jest związana z zakażeniem w trakcie stosunku, ale też z korzystania tych samych ręczników czy gąbek do mycia;
grzybicę – powodują ją drożdżaki, którymi można się zarazić podczas stosunku płciowego, ale też może dojść do zakażenia w związku z używaniem tych samych ręczników, gąbek i mydeł. Podczas grzybicy upławy są gęste i kremowe, ale też pojawia się swąd i ból pochwy;
ciało obce – wtedy wydzielina jest obfita i może też pojawić się krew i bardzo przykry zapach;
zanikowe zapalenie – poza wydzieliną pojawia się swąd oraz zaczerwienienie pochwy. Zapalenie zanikowe pojawia się u kobiet w okresie przekwitania oraz u kobiet z niskim poziomem estrogenów we krwi. Wydzielina będzie wodnista, żółta albo zielona, a czasami nawet z domieszką krwi;
alergię – po kontakcie z alergenem może dojść do obfitych upławów, swądu, a także do zaczerwienienia sromu. Może to być, np. uczulenie na proszki i płyny do płukania, w których pierze się bieliznę, ale też mogą się do tego przyczynić płyny do higieny intymnej, ale alergię mogą też wywołać inne alergeny.

Infekcje pochwy a wydzielina

Podczas infekcji pochwy może dojść do długotrwałego zwiększenia ilości wydzieliny z pochwy i to niezależnie od cyklu, a także dochodzi do zmiany koloru na biały/zielony/żółty. Zmienia się również konsystencja, np. z charakterystycznymi granulkami i zmienia się wygląd wydzieliny, np. jest ona bardziej pienista. Poza tym w czasie infekcji intymnej pojawia się uczucie pieczenia, swędzenia, ale też ból w okolicy pochwy, sromu oraz podczas oddawania moczu. Jest także widoczne zaczerwienienie skóry krocza i przedsionka pochwy.

Leczenie upławów

Mogą być różne przyczyny upławów, dlatego leczenie może być w każdym przypadku inne. Dlatego, gdy tylko pojawią się jakieś objawy, należy szybko udać się do ginekologa. Bardzo często w leczeniu stosuje się środki przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne, suplementy diety oraz specjalne płyny do higieny intymnej.

O czym świadczy dany kolor upławów?

Upławy u każdej kobiet mogą mieć prawidłowy kolor i gęstość, ale też mogą świadczyć o jakichś zmianach, a wtedy zmieniają nie tylko kolor i gęstość, ale również zapach:

przeźroczyste lub lekko białawe upławy i o wodnistej konsystencji – taka przezroczysta albo lekko biaława, bezwonna wydzielina jest prawidłowa. Można zacząć się martwić, gdy tej wydzieliny jest dużo i tworzą się wodniste upławy, które mogą wskazywać na niegroźną infekcję intymną, ale również na stany nowotworowe. Takie wodniste i obfite upławy mogą wskazywać na zakażenie grzybicze lub bakteryjne pochwy, a poza tym może pojawić się świąd, pieczenie albo ból podczas stosunku i oddawania moczu. Wodniste upławy mogą być również objawem nadżerki szyjki macicy oraz zaburzeń hormonalnych;
białe upławy – z pochwy mogą się wydzielać również białe i gęste upławy, które wskazują na zakażenie grzybicze pochwy;
białe, gęste i serowate upławy – taka wydzielina to objaw zakażenie drożdżakami, czym można się zarazić przez kontakty seksualne. Do tego pojawia się swędzenie i pieczenie pochwy. Jeśli wydzielina jest gęsta, biała, serowata i z grudkami, a do tego pojawiają się inne objawy, to może świadczyć o infekcji grzybiczej pochwy. Takie serowate upławy, które mają związek z grzybicą, mogą też powstawać w wyniku przyjmowania antybiotyków;
brunatne i ciemne upławy – brunatne upławy mogą świadczyć o tym, że coś zaczyna się dziać w drogach rodnych kobiety, ale też mogą być sygnałem, że niedługo zacznie się miesiączka, ale też mogą pojawić się pod koniec miesiączki. Jednak takie upławy w kolorze brunatnym, które pojawiają się w trakcie cyklu, są sygnałem, aby zgłosić się do lekarza. Mogą świadczyć o takich chorobach jak: polipy endometrialne, mięśniaki podśluzówkowe, nadżerki szyjki macicy i rak szyjki macicy. Do tego mogą pojawić się inne objawy, np. nieprzyjemny zapach z pochwy, pieczenie i świąd okolic intymnych, ból warg sromowych i ból w czasie współżycia;
żółtozielone, obfite i czasami pieniste oraz cuchnące upławy – żółty kolor wydzieliny może mieć różne przyczyny i nie zawsze musi oznaczać zapalenie. Jeśli jednak są żółte upławy oraz świąd, przykry zapach i zaczerwienienie, to może to oznaczać infekcję intymną. Najczęstszą ich przyczyną jest nadżerka macicy. Jeśli do tych żółtych upławów i nadżerki pojawią się plamienia między miesiączkami oraz bóle krzyżowo – lędźwiowe, to konieczne jest zrobienie cytologii, aby wykluczyć raka szyjki macicy. Jednak najczęściej przyczyną żółtych upławów jest zapalenie;
zielone i zielonkawe upławy – taki kolor upławów najczęściej towarzyszy zakażeniom bakteryjnym lub grzybiczym pochwy i narządów rodnych. Bardzo często pojawia się też świąd, zaczerwienienie, obrzęk warg sromowych oraz bolesność w czasie stosunku i oddawania moczu;
różowe upławy – powstają one w wyniku zabarwienia naturalnej wydzieliny z pochwy poprzez krew. Krew ta może pochodzić z podrażnionej szyjki macicy albo będzie informowała o początku miesiączki. Jeśli natomiast takie różowe upławy będą się utrzymywały długo, to mogą one świadczyć o nadżerce, polipach szyjki macicy, mięśniakach albo zmianach nowotworowych;
brązowe upławy – mogą wskazywać na nadżerkę, raka szyjki macicy, polipy oraz mięśniaki.