Wybroczynami nazywa się drobne wynaczynienia krwi na skórze albo błonie śluzowej. Są to małe zmiany na ciele, które mają do kilku milimetrów, ale mogą pojawiać się na dużej powierzchni ciała. Do powstawania wybroczyn może dochodzić w związku z uszkodzeniem mechanicznym, ale też mogą świadczyć o stanach chorobowych, które toczą się w organizmie. Najczęściej pojawiają się na twarzy, nogach i rękach.
Wybroczyny inaczej nazywane są petocjami. Są to bardzo małe w rozmiarze wynaczynienia, które wyglądają jak małe plamki w kolorze fioletowym albo ciemnoczerwonym. Niektórzy mogą je pomylić z wysypką, ale łatwo jest je odróżnić, ponieważ plamki uciśnięte w przypadku wysypki rumieniowej ulegają zblednięciu, a wybroczyny w ogóle nie bledną.
Przyczyny powstawania wybroczyn
Wybroczyny na skórze powstają w wyniku przenikania przez ścianę drobnych naczyń krwionośnych erytrocytów. W takiej normalnej sytuacji do tego nie dochodzi, ale gdy zostaje uszkodzona ściana naczynia albo przestaje funkcjonować układ krzepnięcia, który odpowiada za natychmiastowe naprawianie różnych uszkodzeń naczyń, to powstają podbiegnięcia krwawe.
Te podbiegnięcia na skórze mogą powstać w związku ze zwiększonym ciśnieniem w naczyniach kapilarnych. Dochodzi do tego podczas silnego kaszlu, wymiotów albo płaczu. W związku z tym zaczynają się pojawiać wokół oczu małe sino - czerwone plamki. Są to niegroźne zmiany, które znikają po kilku dniach.
Inne przyczyny wybroczyn to:
- różnego rodzaju urazy mechaniczne – jeśli są to drobne urazy mechaniczne, czyli otarcia, uderzenia czy długotrwały nacisk, to dochodzi do powstawania krwawych wybroczyn;
- problemy z krzepnięciem – zbyt mała ilość czynników krzepnięcia;
- stosowanie leków przeciwagregacyjnych, które powodują dezaktywację funkcji płytek (jest to działanie zarówno celowe i terapeutyczne, ale przedawkowanie tych leków objawia się występowaniem wybroczyn);
- małoplytkowość;
- choroby zakaźne, np. szkarlatyna, mononukleoza, gorączka krwotoczna;
- białaczka;
- zapalenie naczyń;
- tyfus plamisty;
- niedobory witamin, a przeważnie witaminy C;
- choroba kociego pazura;
- infekcja cytomegalowirusowa;
- wirus grypy typu A, podtyp H1N1;
- celiakia;
- infekcyjne zapalenie wsierdzia;
- ostre zapalenie drobnych naczyń krwionośnych;
- choroba Kawasaki;
- toczeń rumieniowato – układowy.
Diagnoza wybroczyn
Wszystkie przypadki wybroczyn muszą być bardzo dobrze zdiagnozowane. Jeśli pojawiają się wątpliwości, to należy różnicować wybroczyny z zapaleniem naczyń krwionośnych oraz innymi schorzeniami naczyń. Ważne jest, aby je odróżnić od wysypki oraz innych schorzeń dermatologicznych. Ważne znaczenie ma również określenie, czy wybroczyny występują samodzielnie, a czy może towarzyszą im jakieś inne objawy. Podstawowa diagnostyka obejmuje:
- wywiad lekarski,
- morfologię krwi i to razem z oznaczeniem płytek krzepnięcia krwi oraz czasu krzepnięcia krwi.
Leczenie wybroczyn
Jeśli wiadomo, z czym związane są podbiegnięcia krwawe – czy to był uraz, a czy może zwiększone ciśnienie panujące w naczyniach, np. kaszel, wymioty lub płacz, to nie trzeba podejmować żadnych działań. W związku z tym należy odczekać parę dni, a wybroczyny samoczynnie powinny zniknąć.
Natomiast jeżeli nie jest się pewnym pochodzenia wybroczyn i mają one znaczne nasilenie albo nie znikają po kilku dniach, to należy udać się do lekarza. Lekarz będzie mógł ocenić, czy są to wybroczyny, a także spróbuje ustalić ich pochodzenie. Ważne jest też, czy towarzyszą temu jakieś inne objawy.
Leczenie polega głównie na zapobieganiu, czyli stosowaniu odpowiedniej diety, a także suplementacji witaminy C, ponieważ wzmacnia ona naczynia krwionośne oraz odpowiedzialna jest za ich prawidłową budowę.
