Skąpomocz to stan, w którym wydala się mniejszą ilość moczu. Jest to schorzenie, w którym człowiek wydala średnio 100 – 400 ml moczu na dobę. Taka mała ilość moczu może wskazywać na istnienie stanu chorobowego, np. niewydolność serca albo schorzenie nerek. Przyczyny takiego skąpomoczu mogą być różne.

Co to jest skąpomocz?

Przyczyny skąpomoczu, jak już było wcześniej wspomniane, mogą być różne. Osoby, mające problem z oddawaniem moczu, oddają go w niewielkich ilościach, gdzie taka prawidłowa ilość wydalanego moczu u zdrowego człowieka wynosi 2,5 litra na dobę. Natomiast u niemowląt skąpomocz jest diagnozowany, gdy ilość wydalanego przez niego moczu jest mniejsza niż 1 milimetr na kilogram masy ciała na godzinę. W przypadku dzieci skąpomocz występuje, gdy oddają oni pół milimetra moczu na kilogram masy ciała na godzinę.

Bardzo często skąpomocz może się przekształcić w bezmocz. Zarówno jedno, jak i drugie wskazuje, że z naszym układem moczowym zaczyna się dziać coś złego. To, jaka ilość moczu jest oddawana, zależy od tego, ile płynów wypije się w ciągu doby. Jeśli się wypije mało, to i ilość moczu będzie mała. Jednak w przypadku osób, które piją dużo płynów, a skąpomocz nadal się utrzymuje, a do tego pojawiają się objawy takie jak: brak apetytu, osłabienie albo krwiomocz, to należy jak najszybciej udać się do lekarza.

Jakie są rodzaje skąpomoczu?

Można wyróżnić trzy rodzaje skąpomoczu:

  • skąpomocz pochodzenia przednerkowego – powstaje on w związku z zaburzeniami w krążeniu nerkowym, a to powoduje, że osoba chora wydziela mniejsze ilości moczu;
  • skąpomocz pochodzenia nerkowego – powstaje w związku z uszkodzeniem budowy nerek, które przez to mogą przestać filtrować, a przecież jest to ich najważniejsza funkcja;
  • skąpomocz pochodzenia pozanerkowego – wiąże się z utrudnionym odpływem moczu z dróg moczowych.

Przyczyny skąpomoczu

Przyczyny skąpomoczu mogą być różne i zależą od tego, jaki to jest rodzaj skąpomoczu.

Skąpomocz nerkowy

Przyczyny skąpomoczu nerkowego to:

  • choroby nerek – a zalicza się do nich kłębuszkowe zapalenie nerek, ostrą albo przewlekłą niewydolność nerek, wodonercze oraz mocznicę. Poza tym tutaj w skąpomoczu mogą pojawić się inne objawy, np. pieczenie i ból podczas oddawania moczu, krew w moczu, opuchlizna rąk, stóp oraz kostek, a także obrzęk wokół oczu i mętny mocz;
  • sarkoidoza – jest to choroba, w której pojawia się brak apetytu, ból stawów oraz wysoka gorączka;
  • nadciśnienie tętnicze – pojawiają się zabrzenia widzenia, osłabienie, wysokie ciśnienie rozkurczowe;
  • substancje toksyczne;
  • radiologiczne środki kontrastowe;
  • przyjmowanie niesteroidowych preparatów przeciwzapalnych albo leków na nadciśnienie.

Skąpomocz przednerkowy

Przyczyny skąpomoczu przednerkowego to:

  • wstrząs kardiogenny lub septyczny;
  • odwodnienie - gdzie pojawia się też gorączka, biegunka i wymioty;
  • niewydolność serca – występują też duszności, zaburzone bicie serca, źle znoszonyh wysiłek oraz zmniejszona ilość krwi, która krąży w organizmie.

Skąpomocz pozanerkowy

Przyczyny skąpomoczu pozanerkowego to:

  • krwiomocz;
  • schistosomatoza – czyli choroba pasożytnicza;
  • zrosty pooperacyjne;
  • guzy nowotworowe – ponieważ powodują ucisk na drogi moczowe, ale najpierw jest bolesny krwiomocz, potem pojawia się potrzeba częstego oddawania moczu, a także ciągłe parcie na mocz i ból;
  • kamica nerkowa – poza skąpomoczem, pojawia się również natężony ból w okolicy lędźwiowej, ale też chory będzie odczuwał parcie na pęcherz, a także pojawią się wymioty, nudności i wysoka temperatura;
  • pęcherz neurogenny – jest to choroba, która powoduje, że pęcherz nie daje rady być dłużej zbiornikiem moczu, a to powoduje, że dochodzi do zatrzymania moczu w pęcherzu oraz problemy z jego wydalaniem;
  • nowotwór prostaty albo przerost prostaty – są problemy z oddawaniem moczu oraz wydłużony czas opróżniania pęcherza.

Skąpomocz u kobiet w ciąży

Skąpomocz, który pojawia się u kobiet w ciąży, może wskazywać na stan przedrzucawkowy, czyli zatrucie ciążowe. Takie zatrucie zagraża zarówno życiu matki, jak i dziecka. W takim stanie kobieta może mieć wysokie nadciśnienie tętnicze po 20. tygodniu ciąży, a także białkomocz i skąpomocz. Jest to niebezpieczne, ponieważ konsekwencją tego stanu jest rzucawka ciążowa, a to może doprowadzić do przedwczesnego porodu, niedotlenienia dziecka, odklejenia się łożyska, a nawet do śmierci dziecka. Poza tym taki stan zagraża również życiu matki, a może u niej dojść do zawału serca albo niewydolności nerek.

Leczenie skąpomoczu

Niestety samemu nie da się wyleczyć skąpomoczu, ponieważ w takim przypadku trzeba skonsultować się z lekarzem. Najpierw lekarz przeprowadzi wywiad, a następnie trzeba go poinformować o ilości spożywanych płynów i oddawaniu moczu. Może być również konieczne oddanie kontrolnej ilości moczu, który później będzie przeanalizowany pod kątem: barwy, zawartości kwasu oraz białka moczowego, a także pod względem tego, czy istnieje jakaś infekcja. 

Lekarz może również zlecić wykonywanie różnych badań, np.:

  • tomografia komputerowa,
  • USG jamy brzusznej,
  • analiza krwi,
  • skanowanie nerek.

Leczenie skąpomoczu będzie zależało od jego przyczyny.