Niedociśnienie tętnicze inaczej określane jest jako hipotonia albo po prostu niskie ciśnienie krwi. Wartość ciśnienie krwi podlega częstym wahaniom i nigdy nie jest stała. Dzięki temu dostosowuje się do zmiennych potrzeb organizmu. Takie zmiany ciśnienia są przeważnie niezauważalne. Jednak czasami może dojść do zaburzenia tego rytmu i wtedy pojawiają się różne objawy, np. takie typowe dla niskiego ciśnienia krwi są napadowe zawroty głowy, ciągłe zmęczenie czy obniżenie sprawności.

Ogólnie nie obowiązuje jedna definicja hipotonii, ponieważ uzależniona jest od poziomu odczuwania dolegliwości, a to oznacza, że jeżeli ktoś ma ciśnienie 95/65 mm Hg i czuje się dobrze, to nieuzasadnione byłoby rozpoczęcie leczenia. Najczęściej przyjmowane jest, że o niskim ciśnieniu krwi mówi się, że jest, gdy:

  • u mężczyzn – ciśnienie skurczowe krwi jest poniżej 110 – 100 mm Hg, a rozkurczowe poniżej 70 – 65 mm Hg;
  • u kobiet – ciśnienie skurczowe krwi poniżej 100 mm Hg oraz rozkurczowe poniżej 65 mm Hg (czasami nawet poniżej 60 mm Hg).

Rodzaje niedociśnienia tętniczego

Uwzględniając najważniejsze przyczyny i charakter przebiegu, można wyróżnić trzy główne postaci hipotonii:

  1. hipotonia konstytucjonalna – zależna jest od właściwości organizmu i określana jest również jako samoistna postać hipotonii. To oznacza, że jej przyczyny nie są powiązane z jakąś konkretną chorobą, a jej występowanie zależy od indywidualnych predyspozycji;
  2. hipotonia ortostatyczna – jest to częsta i szczególna forma niskiego ciśnienia, która pojawia się podczas przechodzenia z pozycji leżącej  do stojącej albo podczas dłuższego stania, a w pozycji leżącej ciśnienie będzie prawidłowe. Przyczyną takiego stanu jest to, że przy zmianie pozycji zawodzi regulacja krążenia. Podczas nagłego wstania albo podczas dłuższego stania dochodzi do zawrotów głowy, nudności, migotania oraz mroczków przed oczami, a nawet może dojść do krótkiego omdlenia;
  3. hipotonia objawowa – inaczej jest określana jako wtórna i może się pojawić jako skutek innej choroby. Ta choroba będzie wpływała na ciśnienie krwi i regulację krążenia. Takie poważniejsze przyczyny tej hipotonii to zawał serca, osłabienie serca czy zwężenie zastawek aorty.

Przyczyny niedociśnienia tętniczego

Główne przyczyny niskiego ciśnienia krwi można podzielić na:

  • zaburzenia czynnościowe i niewłaściwy tryb życia,
  • choroby,
  • działanie uboczne leków.

Przyczyny niezwiązane z chorobami

Do przyczyn, które są niezwiązane z chorobami, zalicza się:

  • predyspozycje rodzinno – dziedziczne – czasami hipotonia u wielu członków tej samej rodziny, ale też w wielu pokoleniach. W związku z tym może to oznaczać dziedziczenie predyspozycji do niskiego ciśnienia krwi, ale, co ważne, sama hipotonia  nie jest dziedziczna;
  • nieprawidłowe działanie wegetatywnego (autonomicznego) układu nerwowego;
  • czynniki psychiczne – na czynniki psychiczne w hipotonii wskazują takie objawy jak: ciągłe zmęczenie, ograniczenie sprawności czy też skłonność do omdleń;
  • brak ruchu;
  • alkohol, nikotyna oraz inne używki.

Przyczyny hipotonii związane z chorobami

Do przyczyn, które są związane z chorobami zalicza się:

  • nieprawidłowe odżywianie się i wycieńczenie;
  • wyczerpanie fizyczne i psychiczno – nerwowe;
  • utrata krwi, czyli niedokrwistość;
  • choroby serca i naczyń;
  • zaburzenia przemiany materii i trawienia;
  • zaburzenia hormonalne i nerwowo – mózgowe;
  • choroby zakaźne;
  • zatrucia;
  • reakcje alergiczne.

Przyczyny związane z działaniem ubocznym leków

Do obniżenia się ciśnienia krwi może pojawić się również jako uboczne działanie różnych leków. Jest wiele leków, które mogą wpłynąć na obniżenie ciśnienia krwi, np.:

  • leki obniżające ciśnienie dla osób, które leczą nadciśnienie tętnicze;
  • leki rozszerzające naczynia, a są stosowane, aby uzyskać lepszy przepływ krwi;
  • leki psychotropowe, które mają działanie uspokajające, przeciwdepresyjne albo nasenne;
  • środki do znieczulenia miejscowego.

Objawy hipotonii

Objawy niskiego ciśnienia krwi bardzo rzadko są groźne, ale mogą być uciążliwe. Do tych objawów zalicza się:

  • ogólne zaburzenia stanu zdrowia, gdzie u pacjenta pojawia się uczucie, że nie jest się chorym, ale też nie jest się całkowicie zdrowym i nie jest się w pełni sił;
  • brak chęci do życia i znużenie;
  • zwiększona potrzeba snu albo zaburzenia snu;
  • odczuwane rano zmęczenie;
  • stany depresyjne;
  • nerwowość i drażliwość;
  • osłabienie zdolności do koncentrowania się, ale też pamięci i sprawności umysłowej;
  • nadwrażliwość na warunki atmosferyczne.

Wyróżnia się jeszcze dolegliwości somatyczne, które wynikają m.in. z niewystarczającego ukrwienia, a są to:

  • uczucie ucisku i bóle głowy,
  • napadowe zawroty głowy,
  • migotanie i mroczki przed oczami,
  • blada twarz i zimne kończyny,
  • ucisk i kłucie w okolicy serca,
  • kołatanie serca,
  • kurcze narządów wewnętrznych,
  • szum w uszach lub inne zaburzenia słuchu,
  • utrata przytomności.

Leczenie niedociśnienia tętniczego

Leczenie niedociśnienia tętniczego polega na:

  • stosowaniu farmakoterapii, gdzie można stosować leki bez recepty albo te na receptę przepisane przez lekarza;
  • ważne znaczenie ma też zrównoważone odżywianie się, jak i zdrowy tryb życia;
  • rezygnacja z używek;
  • rozładowywanie stresu;
  • odpowiednia ilość snu, która nie będzie niczym zakłócona;
  • stosowanie natrysku naprzemiennego zimnego i ciepłego;
  • masaż przy użyciu szczotki;
  • psychoterapia potrzebna jest przy leczeniu przyczyn psychicznych.