Krwiak to inaczej wylew krwi na zewnątrz naczyń krwionośnych, a dochodzi do niego w związku z uszkodzeniem ściany naczyń poprzez jakiś uraz. Można wyróżnić kilka rodzajów krwiaka, np. śródczaszkowy, tętniczy i podpaznokciowy. Bardzo często mylony jest z siniakiem. Ryzyko pojawienia się krwiaka jest większe u osób, które zażywają heparynę albo aspirynę.

Co to jest krwiak?

Jak już było wcześniej wspomniane, krwiak to wylew krwi na zewnątrz naczyń krwionośnych, a może być spowodowany poprzez uraz mechaniczny. Krew, która wydostaje się z  naczyń krwionośnych, będzie się przemieszczała do tkanek i tam rozlewa się w postaci krwiaka. W związku z tym na początku może on być bardzo bolesny.

Kiedy krwiak się utworzy i uformuje, zaczyna się jego wchłanianie. Następnie zaczynają się rozkładać składniki krwi i w związku z tym staje się on najpierw brązowy, potem zielonkawy, żółty i na końcu znika. Po uderzeniu krwiaki, i to nawet te małe, zaczynają wchłaniać się same. Jednak warto zaraz po urazie przyłożyć w tym miejscu zimny kompres, dzięki czemu naczynia krwionośne zaczną się obkurczać i poprzez to ograniczy się obszar wylewu krwi.

Przyczyny krwiaka

Najczęstszą przyczyną krwiaka jest uraz tkanki. Podczas uszkodzenia naczyń krwionośnych dochodzi do przeciekania krwi do otaczających tkanek. Następnie zaczynają powstawać zakrzepy, ponieważ krew ulega koagulacji. Im więcej krwi wypływa z naczynia, to tym więcej powstaje zakrzepów. Inna przyczyna krwiaków to osłabienie lub kruchość naczyń krwionośnych. Do powstawania spontanicznych krwawień i krwiaków przyczynia się też stosowanie leków przeciwzakrzepowych. Wtedy organizm nie daje rady naprawić uszkodzonych naczyń. Kolejna przyczyna to małopłytkowość, czyli zmniejszenie ilości płytek krwi albo ich zdolności do funkcjonowania. Te płytki krwi biorą udział w tworzeniu się skrzepu i fibryny.

Krwiak pouderzeniowy i stłuczeniowy

Objawem wylewu krwi z uszkodzonego naczynia krwionośnego do wnętrza ciała jest krwiak pouderzeniowy. Nie należy tego mylić z wylewem wewnętrznym, ponieważ to nie jest to samo, gdyż przy wylewie wewnętrznym uszkodzeniu ulegają duże naczynia, a krwawienie jest długie i obfite. Taki krwiak pouderzeniowy powstaje, np. podczas uderzenia ciała ciężkim przedmiotem. Urazy te będą doprowadzały tylko do uszkodzenia wielu podskórnych naczyń krwionośnych.

Natomiast przy krwiaku stłuczeniowym objawy pojawiają się nawet na pewnym czasie, gdyż z początku wylew krwi do tkanek może być niewidoczny. Wraz z upływem czasu krwiak będzie zaczynał się wchłaniać i zmieniać kolor. Czasami dochodzi do miejscowego stanu zapalnego, a także do obrzęku i bólu. Osoby, które mają duże krwiaki, powinny skonsultować się z lekarzem. Bardzo ważne jest to, że w przypadku niektórych osób nawet nieduży uraz może spowodować dużego krwiaka, a przeważnie u osób, które borykają się ze skazą krwotoczną czy nadciśnieniem. W przypadku krwiaków, które znajdują się na narządach wewnętrznych, może być konieczność zbadania ich za pomocą USG.

Objawy krwiaka

To, jakie krwiak będzie miał objawy, zależy od jego wielkości i lokalizacji. Na struktury, które otaczają krwiaka może wpłynąć obrzęk i stan zapalny związany z powstawaniem krwiaka. Objawami stanu zapalnego są:

  • ból,
  • zaczerwienienie,
  • obrzęk.

Jeśli jest to krwiak powierzchowny skóry, tkanek miękkich lub mięśni, to wraz z upływem czasu dochodzi do jego samoistnego leczenia się. W wyniku tego konsystencja skrzepu krwi będzie coraz bardziej gąbczasta oraz miękka, a poprzez to skrzep ulegnie spłaszczeniu. Natomiast kolor będzie się zmieniał z fioletowo – niebieskiego na żółto – brązowy. To, gdzie pojawi się przebarwienie, uzależnione jest od umiejscowienia krwiaka, gdyż mogą to być różne miejsca i tak, np. krwiak na czole powoduje, że siniaki pojawiają się pod oczami albo na szyi. W przypadku krwiaków ich takim najczęstszym powikłaniem jest zakażenie bakteriami.

Diagnoza i leczenie krwiaka

U osób, u których pojawi się krwiak, pierwsza pomoc będzie zależała od:

  • lokalizacji krwiaka,
  • jego wielkości,
  • przyczyn powstawania,
  • objawów krwiaka,
  • tendencji i szybkości narastania.

Jeśli ma się do czynienia z krwiakiem pourazowym, to należy:

  • unieruchomić staw przy użyciu opatrunku uciskowego – tak należy postępować przy krwiaku śródstawowym;
  • unieruchomić jakąś określoną część ciała, np. kończynę – tak postępuje się przy krwiaku, który towarzyszy złamaniu;
  • w miejsce stłuczenia należy położyć zimny kompres, ponieważ może tam wystąpić krwiak, np. klatka piersiowa, jama brzuszna, mięśnie kończyn.

W przypadku, gdy siła urazu była bardzo duża, konieczne może być skonsultowanie się z lekarzem, ale też istotne znaczenie ma jego lokalizacja oraz objawy.

Do lekarza powinny się również zgłosić osoby, które mają krwiaka i jednocześnie problemy, polegające na zaburzeniach krzepliwości krwi. W diagnozie bardzo ważne znaczenie ma badanie fizykalne, które może wykonać nawet sam chory. U pacjentów z podejrzeniem krwawienia zewnętrznego konieczne jest zrobienie badania RTG. Natomiast chorego z urazem głowy kieruje się na komputerową tomografię głowy.

W leczeniu stosuje się przeważnie preparaty do stosowania zewnętrznego. Wchłanianie się krwiaka wspomaga:

  • heparyna – to podstawowy preparat, który wspomaga wchłanianie się krwiaków. Ma też właściwości, dzięki którym zapobiega powierzchownym zakrzepom, ale też ułatwia rozpuszczanie tych, które już istnieją. Można ją stosować miejscowo na skórę, a dzięki temu ma działanie przeciwobrzękowe, a także przeciwdziała temu, aby nie zrobił się stan zapalny po urazie. Dlatego poleca się go różnym osobom ze stłuczeniami, obrzękami i krwiakami. Heparyna wpływa też na poprawę przepuszczalności naczyń krwionośnych, ale też zmniejsza ból i skraca czas choroby;
  • arnika – jest to zioło, które stosuje się w leczeniu stłuczeń i krwiaków. Wyciąg z tego zioła można stosować jako okład na urazy, które nie mają uszkodzenia zewnętrznego. Arnika ma działanie przeciwzapalne  i pobudzające ukrwienie tkanek. Dzięki niej skraca się proces gojenia się zwichnięć, którym towarzyszą objawy takie jak: obrzęk i stan zapalny. Ekstrakt z arniki można zastosować jako okład, ponieważ ma działanie przeciwgrzybiczne i dezynfekujące. Można ją kupić postaci maści, żelu albo płynu;
  • escyna – jest związkiem, pochodzącym z kasztana. Ma właściwości, które polegają na usprawnianiu krążenia w okolicy małych naczyń, a także przeciwdziała nieprawidłowym zbiornikom płynu w tkance. Nie dopuszcza do powstawania obrzęku, gdyż uszczelnia najdrobniejsze naczynia.