Drżenie rąk to objaw, który pojawia się zarówno u osób młodszych, jak i starszych. Może zarówno wskazywać na prawidłowe stany fizjologiczne rąk, jak i również na te związane z chorobami. Drżenie rąk może pojawić się po większym wysiłku fizycznym albo w wyniku dużego stresu. Kiedy pojawia się w innych sytuacjach może wskazywać na jakieś poważniejsze choroby.

Co to jest drżenie rąk?

Drżenie rąk to zaburzenie ruchowe, którego przyczyny mogą być bardzo różne. Może być ono naprzemienne, rytmiczne i mimowolne. Drżenie może dotyczyć nie tylko rąk, ale również niektórych fragmentów twarzy, głowy albo tułowia. Drżenie występuje w każdym wieku. 

Charakterystyczne jest w przypadku dużego zdenerwowania, a przeważnie u młodych osób, np. podczas egzaminu czy ważnej rozmowy o pracę  i wtedy ma ono charakter fizjologiczny. Rzadziej jego przyczyną są choroby układu endokrynnego albo zaburzenia metaboliczne, np. nadczynność tarczycy czy uszkodzenie wątroby.

Najczęstsze przyczyny drżenia rąk:

  • stres,
  • nerwica,
  • stosowanie niektórych leków albo używek, a w tym i alkoholu.

Drżenia rąk nie można opanować siłą woli. W przypadku wysiłku albo stresu ręce się uspokoją, gdy one miną.

Rodzaje drżenia rąk

Drżenie rąk można podzielić na:

  • spoczynkowe – pojawia się podczas spoczynku;
  • statyczne – występuje wtedy, gdy podnosi się alb prostuje ręce, czyli podczas przyjmowania określonej pozycji;
  • zamiarowe – pojawia się, gdy dana osoba chce wykonać zamierzony ruch;
  • złożone – zawiera w sobie opisane wyżej trzy rodzaje drżenia rąk.

Drżenie statyczne

Drżenie statyczne występuje w czterech określonych sytuacjach:

  • jako drżenie fizjologiczne, czyli w stresie albo po wysiłku,
  • drżenie polekowe,
  • drżenie po odstawieniu alkoholu,
  • drżenie spowodowane chorobami wewnętrznymi.

Drżenie rąk polekowe pojawia się wtedy, gdy zażyje się niektóre substancje lecznicze, do których należy amiodaron, cyklosporyna, leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI oraz po lekach stabilizujących nastrój, czyli lit oraz kwas walproinowy.

Ponad to drżenie może się pojawić po spożyciu substancji o charakterze pobudzającym, czyli kofeina, kokaina, nikotyna, a także gdy dojdzie do zatrucia substancjami, które są silnie toksyczne, np. metale ciężkie.

Natomiast drżenie po długotrwałym spożywaniu alkoholu zazwyczaj pojawia się po 2 – 3 dniach od jego odstawienia. Poza drżeniem rąk pojawia się jeszcze wtedy nagły wzrost ciśnienia tętniczego, przyspieszony rytm serca oraz podwyższenie temperatury ciała.

Kolejną przyczyną drżenia rąk mogą być choroby wewnętrzne, np. nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc oraz guz chromochłonny, który wydziela hormony, działające pobudzająco na organizm człowieka.

Drżenie spoczynkowe

Przyczyną drżenia rąk może być choroba Parkinsona, a wtedy ręce nawet drżą, gdy są podparte i nie muszą się przeciwstawiać sile grawitacji. Jest to choroba, która polega na pojawianiu się zmian zwyrodnieniowych w określonych obszarach mózgu, a w związku z tym dochodzi również do niedoboru dopaminy. Jest to substancja, która odpowiada w tym miejscu za właściwy napęd ruchowy, ale też prawidłową koordynację oraz niezbędne napięcie mięśni. Poza drżeniem rąk w tej chorobie pojawia się również:

  • wraz z upływem czasu pisze się coraz mniejsze litery;
  • ogólne spowolnienie ruchowe;
  • szurający chód krótkimi krokami;
  • sztywność, a jest to sztywność, która polega na skokowym pojawianiu się oporu podczas prostowania, np. zgiętej ręki.

Czasami takie objawy mogą pojawić się po zażyciu niektórych leków albo substancji niedozwolonych, czyli narkotyków. Wtedy pojawiają się takie objawy, ale są one oporne na leczenie.

Drżenie zamiarowe

Do tego drżenia dochodzi wtedy, gdy zostaje uszkodzony móżdżek, a jest to część mózgu odpowiedzialna za poprawną koordynację ruchową, a także za umiejętność utrzymywania równowagi. Do tego uszkodzenia może dojść w wyniku:

  • rozwijającego się w obrębie móżdżku guza;
  • w wyniku niedokrwienia struktury, czyli udar krwotoczny albo niedokrwienny;
  • zakażenie z wytworzeniem ropnia;
  • stwardnienie rozsiane.

To drżenie zazwyczaj pojawia się po jednej stronie i mogą mu towarzyszyć problemy z koordynacją ruchową, ale też problemy z zatrzymaniem trwającego ruchu, szybkim wykonaniem naprzemiennych i z mową.

Drżenie złożone

W tym drżeniu pojawiają się trzęsące się ręce, które wynikają ze wszystkich opisanych wyżej przyczyn. Tak więc może pojawić się przy chorobie Wilsona, uszkodzeniu śródmózgowia, co jest spowodowane udarem albo rozwojem stwardnienia rozsianego, ale też w wyniku cukrzycy oraz postępującej neuropatii obwodowej. Tutaj zalicza się też drżenie psychogenne, które ma nagły początek i nasila się podczas silnej koncentracji.

Drżenie rąk u osób młodych i starszych

W młodym wieku ręce mogą drżeć z powodu stresu czy też większego wysiłku, ale też mogą być objawem choroby wewnętrznej albo zaburzeń nerwicowych. Często pojawia się przy:

  • niedoborach magnezu,
  • niedoczynności tarczycy,
  • chorobach neurologicznych.

Jeśli drżenie utrzymuje się długo, to jego przyczyną może być coś poważniejszego i dlatego warto zgłosić się do lekarza.

Natomiast u osób starszych drżenie może oznaczać rozwijającą się chorobę Parkinsona, ale to tylko jeden z wielu objawów, które trzeba sprawdzić.

Leczenie drżenia rąk

Jeśli drżenie jest wynikiem stresu albo silnych emocjonalnych przeżyć, to pomóc mogą preparaty ziołowe, które mają działanie uspokajające. Kiedy to nie działa, można udać się do psychologa, który nauczy radzenia sobie ze stresem.

Natomiast, gdy za drżenie rąk odpowiedzialna jest choroba Parkinsona, to leczy się ją za pomocą leków antycholinergicznych, inhibitorów COMT oraz antagonistów dopaminy.