Depresja to choroba zarówno umysłu, jak i ciała. U większości chorych pojawiają się nie tylko objawy psychiczne, ale również somatyczne. Poszczególne osoby chore na depresję będą miały różne nasilenie danych objawów. Istotne znaczenie ma to, że objawem depresji nie zawsze jest smutek. Jedne osoby będą odczuwały lęk, a inne będą obojętne na emocje.

Objawy depresji

Wśród objawów depresji wyróżnia się objawy somatyczne, jak i psychopatologiczne. Do objawów psychopatologicznych zalicza się:

  • lęk – u osoby z depresją taki stan lękowy może trwać nawet wiele miesięcy. Osoba odczuwająca lęk jest rozdrażniona i uszczypliwa;
  • obniżony nastrój – tutaj obniżenie nastroju jest głębsze niż przy rozczarowaniu i stracie kogoś bliskiego, po prostu zaczyna się mieć wszystkiego dosyć. Ciągle odczuwa się smutek, pustkę i przerażenie. Obniżony nastrój sprawia, że nie można się niczym cieszyć i nic nie sprawia jej przyjemności. Takiemu nastrojowi towarzyszy często skłonność do płaczu i to nawet bez przyczyny;
  • utrata zainteresowań;
  • myślenie depresyjne – osoba z depresją widzi wszystko w ciemnych barwach, uważa, że jej postępowanie jest złe i zapomina o dobrych rzeczach, które zrobiła w swoim życiu, ale też wyolbrzymia i koncentruje się na przykrych dla siebie sprawach;
  • obojętność emocjonalna – czasami osoby chore czują się pozbawione emocji i nie potrafią płakać ani czuć rozpaczy;
  • zaburzenia koncentracji uwagi i pamięci – kiedy osoba z depresją jest zajęta swoimi myślami depresyjnymi, to nie może w ogóle myśleć o innych sprawach i stąd biorą się zaburzenia pamięci i uwagi;
  • omamy – to postrzeganie różnych rzeczy, które nie istnieją, a przeważnie dźwięków;
  • urojenia – są to fałszywe sądy osoby chorej, która w nie głęboko wierzy;
  • tendencje samobójcze – osoba z depresją uważa, że przeszłość była całkowicie zła, teraźniejszość jest bardzo straszna, a gdy pomyśli o przyszłości, to wywołuje ona w niej strach i to doprowadza do przekonania, że nie ma sensu dalej żyć.

Natomiast do objawów somatycznych zalicza się:

  • zaburzenia snu – czyli kłopoty z zasypianiem, wczesne budzenie się albo nadmierne długie spanie;
  • spowolnienie psychiczne i fizyczne – osoba chora cały czas jest zmęczona i trudno jej wykonywać codzienne obowiązki, a wszystko jest przez nią robione wolniej;
  • zaparcia;
  • nieregularne miesiączki;
  • spadek lub wzrost apetytu;
  • spadek lub wzrost wagi;
  • uczucie zmęczenia;
  • utrata zainteresowania seksem.

Przyczyny depresji

Naukowcom trudno jest określić, co warunkuje pojawienie się depresji. Do czynników predysponujących do wystąpienia depresji zalicza się:

  • czynniki genetyczne,
  • osobowość,
  • niedobór światła dziennego,
  • płeć,
  • sytuacja rodzinna,
  • model myślenia,
  • brak celu życiowego,
  • stres albo tzw. czynnik spustowy,
  • choroby somatyczne.

Natomiast do czynników wyzwalających depresję zalicza się:

  • stres i tragiczne wydarzenia życiowe – czyli śmierć współmałżonka, rozwód, przejście na emeryturę, separacja małżeńska, zmiana miejsca zamieszkania lub emigracja, uwięzienie, śmierć bliskiego przyjaciela, inwalidztwo lub ciężka choroba, utrata pracy, małżeństwo;
  • choroby somatyczne – np. akromegalia, choroba Addisona, alkoholizm, guz mózgu, gruźlica, choroba Parkinsona, choroby wirusowe i choroby serca;
  • zażywanie niektórych leków – np. leki przeciwpadaczkowe, przeciw chorobie Parkinsona, obniżające ciśnienie, tabletki antykoncepcyjne, leki nasercowe, leki moczopędne, neuroleptyki oraz leki steroidowe.

Rodzaje depresji

Depresję można podzielić na:

  1. łagodną,
  2. umiarkowaną,
  3. ciężką.

W depresji łagodnej nastrój może być mniej lub bardziej obniżony i może mieć on przebieg falujący. Bardzo często depresja może pojawić się po jakimś ciężkim przeżyciu albo stresie. Chory może odczuwać lęk, smutek, ale też zmianie może ulec jego tryb życia.

W depresji umiarkowanej nastrój jest cały czas obniżony. Pojawiają się również zmiany somatyczne

Natomiast ciężka depresja jest bardzo groźna dla życia, a jej objawy są bardzo nasilone. Chory ma dolegliwości fizyczne i urojenia.

Lekarze używają też innych określeń na różne rodzaje depresji, np.:

  • depresja psychotyczna – to ciężka postać depresji, gdzie chory traci kontakt z rzeczywistością i ma objawy somatyczne. Poza tym może mieć urojenia;
  • depresja nerwicowa – to łagodna postać depresji, gdzie osoba chora ma na przemian dobre i złe dni, wieczorami może się czuć gorzej, a rano lepiej.

Leczenie depresji

Najbardziej popularną formą terapii jest leczenie psychologiczne. Jednak psychoterapia wymaga czasu i zaangażowania. Jest wiele różnych technik psychoterapii, które oparte są na różnych założeniach.

Depresja łagodna

W depresji łagodnej zazwyczaj zalecane są różne techniki relaksacyjne, ale też zmiana stylu życia i psychoterapia. Tutaj nie zawsze konieczne jest podawanie leków. Jednak najnowsze badania dowodzą, że długo trwająca depresja wymaga stosowania zarówno psychoterapii, jak i leczenia farmakologicznego.

Depresja umiarkowana

Tutaj konieczne jest zastosowanie leczenia farmakologicznego, jak i psychoterapii, a to zależy od objawów. W przypadku osób z depresją, które budzą się wcześnie rano, ale też mają rano bardziej nasiloną depresję, straciły apetyt, wagę, a także dotychczasowe zainteresowania, to pomóc im mogą leki przeciwdepresyjne. Jeśli chory woli chodzić na psychoterapię, to musi regularnie udawać się na badania. Kiedy dojdzie do pogorszenia, trzeba zacząć leczenie farmakologiczne.

Depresja ciężka

W większości przypadków z depresją nie pomaga psychoterapia. Osoby, które mają tendencje samobójcze, wymagają szybkiej pomocy oraz przebywania w otoczeniu, które zapewni im bezpieczeństwo. Jeśli pojawiają się omamy i urojenia, to konieczne jest połączenie leków przeciwdepresyjnych oraz przeciwpsychotycznych.

Leki przeciwdepresyjne

Wśród leków przeciwdepresyjnych można wyróżnić:

  • trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, które mogą mieć działanie uspokajające, np. doksepina, działanie stymulujące, np. dibenzepina oraz o działaniu uspokajającym, np. amoksapina i lofepramina;
  • SSRI – inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, np. sertralina, citalopram i fluoksetyna;
  • SNRI – selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny.

Leki dobiera się indywidualnie do każdego chorego i to w zależności od nasilenia jego objawów, ale też stanu somatycznego.

Psychoterapia

Psychoterapia najlepiej, aby była prowadzona u wszystkich osób z depresją, aby podtrzymać remisję, ale też zapobiegać kolejnym nawrotom. Taka psychoterapia polega na stałej współpracy psychoterapeuty z osobą chorą i jej rodzinną, ale też trzeba nauczyć się umiejętności radzenia sobie ze stresującymi wydarzeniami.

Fototerapia

Najczęściej jest ona polecana chorym na depresję sezonową, a polega na regularnych sesjach, gdzie stosuje się odpowiednie światło o dużej jasności. To światło ma na celu wyrównać deficyty światła słonecznego w porze jesienno – zimowej, który odpowiada właśnie za taki rodzaj depresji.

Terapia elektrowstrząsami

Taka terapia nadal budzi wiele kontrowersji, ale jest bardzo skuteczna w walce z ciężką postacią depresji, ale też pomaga przy depresji lekoopornej i psychotycznej.