Flora bakteryjna jelit noworodka powinna składać się z bakterii probiotycznych. W jelitach wcześniaków i niemowląt urodzonych w wyniku cesarskiego cięcia mogą pojawiać się bakterie chorobotwórcze. Probiotyki ułatwiają ich zwalczanie. Co to są probiotyki dla niemowląt? Kiedy warto podawać je dziecku?
Czym są probiotyki?
Probiotyki to bakterie, które znajdują się w składzie naturalnego mikrobiomu człowieka i mają pozytywny wpływ na zdrowie. Nazwa probiotyk pochodzi od greckiego wyrażenia „pro bios”, co oznacza „dla zdrowia”.
Na mikrobiom składają się wszystkie mikroorganizmy (bakterie, archea i eukarioty), które znajdują się w organizmie człowieka - zarówno niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, jak i odpowiedzialne za stany chorobowe. Mikroorganizmy można znaleźć w przewodzie pokarmowym, oddechowym i moczowo-płciowym.
Pojęcie probiotyk jest używane również do określenia dostępnych na rynku medycznym leków i suplementów diety, które zawierają żywe kultury bakterii i drożdży. Światowa Organizacja Zdrowia dokładnie określa, jakie kryteria muszą spełniać preparaty medyczne, aby można je było nazwać probiotykami.
Jaka rolę odgrywają probiotyki dla noworodka?
Probiotyki są bardzo często stosowane w neonatologii. Zaraz po narodzinach dziecka w jego organizmie zaczynają gromadzić się mikroorganizmy. W nomenklaturze medycznej takie zjawisko nazywa się rozwojem mikrobiomu noworodka. Mikroorganizmy znajdują się głównie w jelitach. Rodzaj tych bakterii wpływa na rozwój jego odporności i metabolizmu.
U dziecka, które zostało urodzone w sposób naturalny, do jelit przedostają się wszelkie niezbędne bakterie. Natomiast u dzieci urodzonych za pomocą cesarskiego cięcia, mikroflora jelitowa zbudowana jest głównie z bakterii, które znajdują się na skórze oraz w szpitalu. Brak bakterii probiotycznych lub ich niewielka ilość u noworodków urodzonych z CC negatywnie wpływa na funkcjonowanie metabolizmu i odporności dziecka, co z kolei może przyczynić się do powstawania chorób takich jak alergie pokarmowe, celiakia, egzema, astma czy cukrzyca.
Jakie probiotyki dla noworodka wybrać?
Podczas wyboru najlepszych probiotyków dla niemowlaka, przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, jaki szczep zawierają. Nazwa na opakowaniu powinna składać się z trzech części. Zaznajomienie się z informacjami na temat szczepu, który zawiera preparat, pozwoli określić, w jakim przypadku będzie on najbardziej skuteczny.
Preparat probiotyczny musi być absolutnie bezpieczny i odporny na działanie kwasu żołądkowego - w przeciwnym razie zginie w żołądku bez dotarcia do jelit.
Powinien również dobrze przylegać do nabłonka jelitowego. Należy podkreślić, że skuteczność probiotyków jest uzależniona także od ich dawki. Dlatego ważne jest, aby producent poinformował, ile bakterii znajduje się w preparacie pod koniec jego zdatności do użycia. Tak jak my, bakterie starzeją się - i jeśli na początku w kapsułce jest 10 milionów lub miliard, to pod koniec okresu przydatności do spożycia będzie ich mniej, a jeśli są źle przechowywane - jeszcze mniej.
Czy podawać probiotyki zdrowemu dziecku?
Zdania na ten temat są podzielone. Pewne jest jedno - stosowanie probiotyków u zdrowego niemowlęcia na pewno mu nie zaszkodzi. Korzyści z podawania probiotyków - odpowiednich dla noworodków - są ogromne. Oprócz pozytywnego wpływu na przewód pokarmowy (jest to bardzo ważne w pierwszych miesiącach życia dziecka - ponieważ przewód pokarmowy jest jeszcze niedojrzały), probiotyki mają również pozytywny wpływ na odporność organizmu. W związku z czym suplementy diety zaleca się przyjmować w miesiącach jesienno-zimowych. Pomagają także w przypadku wystąpienia pokarmowych reakcji alergicznych u dzieci.
Z drugiej strony jednak należy uważać na to, by nie „rozleniwić” naturalnej flory bakteryjnej występującej w ludzkim organizmie. Probiotyków nie powinno stosować się w sposób ciągły (chyba, że z jakiegoś powodu lekarz zaleci takie postępowanie). Najlepszym rozwiązaniem będzie więc zachowanie prostego ludzkiego umiaru i najlepiej postępować zgodnie ze szczegółowymi zaleceniami producenta, które są opisane na opakowaniu. Zaleca się robienie regularnych przerw w podawaniu probiotyków, szczególnie w miesiącach letnich.
Jakie efekty można uzyskać podając noworodkowi probiotyki?
Stosowanie probiotyków daje rezultaty już od pierwszych dni życia dziecka. Efekty są naprawdę bardzo dobre. Wykazano, że stosowanie probiotyku odbudowuje florę jelitową niemowląt urodzonych przez cesarskie cięcie, wcześniaków lub karmionych mlekiem modyfikowanym.
Probiotyki przyspieszają zasiedlenie odpowiednich bakterii, a tym samym wzmacniają organizm i dają znaczącą poprawę w funkcjonowaniu bariery jelitowej. Bardzo dobrych efektów można spodziewać się także podając probiotyki dzieciom, u których zdiagnozowano nietolerancję laktozy. Terapia probiotyczna zmniejsza występowanie nieprzyjemnych objawów spowodowanych spożywaniem nabiału. Dzieje się tak wskutek produkcji enzymu laktazy przez bakterie probiotyczne odpowiedzialne za rozkład cukru mlecznego - laktozy.
Podawanie probiotyków niemowlakom jest również skutecznym sposobem na zapobieganie i leczenie egzemy, inaczej atopowego zapalenia skóry. Badania udowodniły, że stosowanie probiotyków ma związek z szybszym znikaniem zmian skórnych. Zmniejszyło się również ryzyko atopowego zapalenia skóry u noworodków, które były obciążone tym schorzeniem genetycznie.
