Czkawka - niespodziewana i uciążliwa

Czkawka pojawia się nagle i niespodziewanie. Najczęściej pojawia się, gdy je się za dużo i za szybko, ale też może świadczyć o jakiejś poważniejszej chorobie. W związku z tym, jeżeli czkawka występuje regularnie i trwa bardzo długo, to warto zgłosić się do lekarza, aby mógł znaleźć jej przyczynę. Może świadczyć, np. o cukrzycy czy refleksie żołądkowo – przełykowym.

Co to jest czkawka?

Za czkawkę odpowiedzialne są mimowolne, tzw. kloniczne skurcze przepony. Przepona jest mięśniem, który oddziela klatkę piersiową od jamy brzusznej. Podczas wdechu kurczy się i obniża, a przy wydechu rozkurcza się i unosi się do góry. Te skurcze przepony powodują, że robi się wdech, ale zaraz dochodzi do jego przerwania, ponieważ nagle zamyka się głośnia. Za wywołanie pojawienia się skurczów odpowiadają podrażnienia zakończeń nerwów. Właśnie te nerwy (nerw błędny, nerw przeponowy oraz włókna współczulne) odpowiedzialne są za kontrolowanie pracy przepony.

W większości przypadków czkawka pojawia się nagle i szybko znika i nie świadczy o tym, że w organizmie dzieje się coś złego. Jednak w niektórych przypadkach czkawka może być objawem jakiejś poważnej choroby, np.:

• cukrzycy,
• nowotworu mózgu,
• raka wątroby,
• raka żołądka,
• choroby Parkinsona,
• świadczy o pasożycie gnieżdżącym się w uchu,
• kandydozy przełyku,
• zapalenia gardła i krtani,
• zapalenia wyrostka robaczkowego.

Kiedy domowe sposoby nie działają na czkawkę, a trwa ona długo i pojawia się często, to warto skontaktować się z lekarzem.

Przyczyny czkawki

Przyczyn pojawienia się czkawki może być wiele, a do tych, które nie wpływają na zdrowie, zaliczane są:

• stany podenerwowania, ciągły stres;
• nadmierne ochłodzenie organizmu;
• alkohol i przeważnie jego nadmiernie spożywanie;
• podrażnienie żołądka, co może być spowodowane piciem zbyt ciepłych lub bardzo zimnych napojów;
• zbyt szybkie i łapczywe jedzenie, bez popijania.

Natomiast do chorób, które mogą świadczyć o czkawce, zalicza się, np.:

• refluks żołądkowo – przełykowy;
• choroby związane z układem nerwowym, a przeważnie guz mózgu, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych i mózgu;
• choroby tarczycy, a przeważnie wole;
• mocznica;
• cukrzyca;
• niewydolność nerek;
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;
• hipokaliemia i hipokalcemia, czyli choroby, które dotyczą zaburzenia gospodarki elektrolitowej;
• operacje w okolicy szyi i klatki piersiowej;
• zatrucia, np. przedawkowanie leków, ale też zatrucie alkoholem i narkotykami;
• operacje w okolicy jamy brzusznej, np. zapalenie otrzewnej i ropnie.

Jak radzić sobie z czkawką?

Jest wiele sposobów radzenia sobie z czkawką, z których jedne pomagają, a inne nie. Jednak takie najbardziej skuteczne to powolne picie letniej wody i to małymi łykami. Pomóc może również wykonanie głębokiego wdechu, aby można było nabrać dużą ilość powietrza do płuc, a potem trzeba wstrzymać oddech na kilkadziesiąt sekund. Niektórym pomaga zjedzenie czegoś słodkiego, np. łyżeczki miodu. Można też wziąć skórkę razowego chleba i żuć ją przez kilka minut. Ważne jest także spokojne i rytmiczne oddychanie, czyli wdech przez nos, a wydech przez usta. Niektórzy twierdzą, że pomaga im, jak ktoś ich przestraszy albo poklepie po plecach.

Zatem, na czym polega skuteczność tych sposobów? Głównie chodzi tutaj o odwrócenie uwagi od czkawki, co pozwala się wyciszyć. Natomiast przy czkawce u noworodków i niemowlaków bardzo ważne jest, aby dziecko miało spokój podczas jedzenia i lepiej go nakarmić troszkę wcześniej niż zanim stanie się bardzo głodne. Wtedy dziecko będzie jadło łapczywie i połykało duże ilości powietrza.  

Wizyta u lekarza z powodu czkawki

Do lekarza należy iść wtedy, gdy czkawka pojawia się często i trwa bardzo długo. U niektórych osób czkawka może utrudniać spożywanie posiłków, co powoduje spadek masy ciała. Jest też czkawka, która przeszkadza podczas snu. W związku z tym warto udać się lekarza, który zbada chorego, ale też może zlecić i dać skierowanie na specjalistyczne badania. Badania, które mogą tutaj pomóc, to:

• gastroskopia,
• zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej,
• tomografia komputerowa głowy,
• badania biochemiczne.