Ciemieniucha nie jest groźna, ale nie wolno jej lekceważyć, a jest to problem, który dotyczy małych dzieci. Ciemieniucha to płaty zrogowaciałego naskórka, które występują głównie na skórze głowy. Jest objawem dziecięcego łojotokowego zapalenia skóry.

Co to jest ciemieniucha?

Ciemieniucha pojawia się u dzieci pomiędzy 4. tygodniem a 6. miesiącem życia. Powoduje ją nieprawidłowa praca gruczołów łojowych. W związku z tym produkowany jest łój, a jego nadmierna ilość zaczyna łączyć się ze złuszczonym naskórkiem i w ten sposób powstaje ciemieniucha. Takie nadmierne wydzielanie łoju może być spowodowane hormonami matki, ponieważ hormony te mogą jeszcze krążyć w organizmie dziecka przez kilka tygodni po porodzie. To właśnie te hormony pobudzają gruczoły łojowe i w związku z tym powodują ciemieniuchę, czyli łojotokowe zapalenie skóry.

Łojotok, który zaczyna się gromadzić, jest cechą rodzinną, ponieważ czynniki, które wpływają na powstawanie ciemieniuchy, mogą być przekazane dziecku przez matkę jeszcze przed narodzeniem. Niektóre czynniki, np. tłusta skóra, ekstremalne warunki pogodowe, rzadkie mycie, otyłość czy stosowanie balsamów, które zawierają alkohol oraz inne zaburzenia skóry, mogą podnieść ryzyko występowania ciemieniuchy u dziecka.

Objawy ciemieniuchy

Pierwszym i charakterystycznym objawem ciemieniuchy są mało widoczne biało – żółte łuski. Ciemieniucha zazwyczaj pojawia się na głowie dziecka w okolicach ciemienia i może rozprzestrzenić się, aż do okolic brwi czy nosa. Na skórze może być widoczny jeden lub więcej z  następujących objawów:

  • twarde płaty skóry;
  • tłuste i oleiste obszary skóry, które mogą być pokryte białym lub żółtym strupem;
  • łuszczące się płaty skóry.

Objawy ciemieniuchy nasilają się, więc bardzo ważne jest jej odpowiednie leczenie, ponieważ ciemieniucha wraz z upływem czasu może pokryć nawet całą główkę dziecka. Poza tym ciemieniucha nie boli i nie swędzi. Jeśli jednak pojawi się bolesność lub swędzenie, to może to oznaczać inne schorzenie i warto się z tym zgłosić do lekarza.

Czy ciemieniucha jest groźna?

Ciemieniucha nie boli i nie swędzi, ale ma wygląd mało estetyczny. Nie jest groźna, ale nie wolno jej lekceważyć, ponieważ może utrudniać, a nawet czasami uniemożliwić swobodne oddychanie skóry, co będzie zaburzało jej prawidłowe funkcjonowanie. Jeśli przez długi okres czasu będzie nieleczona, to może to  spowodować, że łatwiej będą powstawać zakażenia miejscowe skóry.

Jak można walczyć z ciemieniuchą?

Łuski z główki dziecka trudno jest usunąć i to może zająć tydzień, a nawet dwa, dlatego bardzo ważne jest systematyczne wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych. Pielęgnacja polega na:

  • rozmiękczaniu – dziecko ma bardzo delikatną skórę głowy, więc nie wolno łusek zdrapywać ani szorować. Ciemieniuchę łatwiej będzie można usunąć, gdy się ją rozmiękczy, a do tego zastosować można zwykłą oliwkę, która ma właściwości nawilżające i wnika głęboko w skórę głowy. Wystarczy dwie godziny przed kąpielą wetrzeć oliwkę w skórę głowy i założyć bawełnianą czapeczkę . Musi to być czapeczka bawełniana, ponieważ wtedy skóra będzie mogła oddychać. Można również pomiędzy główkę a czapeczkę włożyć gaziki nasączone oliwką;
  • usuwaniu – usuwać można zacząć wtedy, gdy ciemieniucha pod wpływem oliwki oddzieli się od skóry. Do tego używa się szczotki z miękkim włosiem i należy powoli zacząć wyczesywać łuski z włosów dziecka;
  • pielęgnowaniu – po zakończeniu wyczesywania łusek konieczne jest dokładne umycie główki dziecka. W aptece można kupić specjalny szampon, który ułatwia usuwanie ciemieniuchy. Ważne jest, aby podczas mycia nie trzeć mocno skóry głowy, aby jej dodatkowo nie podrażnić. Takie zabiegi trzeba powtarzać codziennie, aż łuski całkiem znikną.

Kiedy warto udać się do lekarza?

Z lekarzem wato się skonsultować wtedy, gdy:

  • ciemieniucha powraca co kilka tygodni;
  • mimo regularnej i odpowiedniej pielęgnacji nie znika dłużej niż przez trzy tygodnie;
  • skorupa, która zrobiła się na główce, jest trudna do usunięcia;
  • łuski zaczynają pojawiać się nie tylko na skórze głowy i są też, np. na szyi, pod pachami, na twarzy i  brwiach, za uszami, ale też w okolicy pośladków oraz krocza;
  • skóra jest zaczerwieniona, co może świadczyć i by objawem zakażenia bakteryjnego;
  • dziecko zaczyna się drapać w miejscach, które są chorobowo zmienione, ponieważ ciemieniucha w ogóle nie powoduje objawów swędzenia.

Ciemieniucha u niemowlaków występuje bardzo często, ale należy pamiętać, że nie jest to przyczyna zaniedbania ze strony rodziców. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji skóry głowy dziecka można złagodzić jej objawy i skutecznie wyleczyć. Zazwyczaj ustępuje ona bez konieczności zasięgnięcia opinii u lekarza i bez stosowania specjalnych środków. Jeśli jednak zaczynają pojawiać się niepokojące objawy, to warto odwiedzić lekarza.