Choroba Parkinsona to choroba neurodegeneracyjna, która dotyka głównie osoby starsze. Choroba ta postępuje powoli, ale też podstępnie i prowadzi do zmniejszenia sprawności ruchowej, a także sprawności intelektualnej. Jej objawy, np. sztywność, spowolnienie czy drżenie spoczynkowe prowadzą do niesprawności ruchowej

Objawy choroby Parkinsona

Takim głównym i najważniejszym objawem choroby Parkinsona jest spowolnienie ruchowe, czyli tzw. bradykinezja, która powoduje, że człowiek chory wolniej będzie wykonywał codzienne czynności, np. chodzenie, mówienie, ubieranie się. Do tego pojawi się problem z wykonaniem jakiegoś ruchu oraz z jego przyspieszeniem.

Inny ważny objaw to drżenie, który ma charakter drżenia spoczynkowego. Do takiego drżenia dochodzi w spoczynku, kiedy ręka albo noga drżą, a nie wykonuje się żadnej czynności. Jeśli jest to początkowy etap choroby, to drżenie może ustać w momencie, gdy po coś się sięga albo zaczyna się wykonywać jakąś czynność. Nie ma drżenia głowy, ale może wystąpić drżenie brody.

Kolejny istotny objaw tej choroby to sztywność mięśniowa. Taka sztywność objawia się, np. bólem albo odczuwaniem dyskomfortu podczas ruchów daną kończyną. Sztywność mięśni dotyczy głównie kończyn, ale może również dotyczyć mięśni tułowia oraz szyi, co powoduje, że chory ma pochyloną sylwetkę. Problemy w Parkinsonie dotyczą też zubożenia mimiki twarzy, czyli tzw. twarz maskowata albo twarz pokerzysty.

Głównym objawem tej choroby jest również niestabilność postawy, co jest często przez chorych nazywane zawrotami głowy. Tak naprawdę są to trudności z utrzymaniem równowagi, które mogą się zakończyć upadkiem.

Taki charakterystyczny dla tej choroby jest jednostronny początek objawów, co utrzymuje się nawet do końca choroby i nawet wtedy, gdy objawy są już obustronne.

Poza objawami ruchowymi, wymienia się jeszcze objawy pozaruchowe choroby Parkinsona, które często mogą być większym problemem niż objawy ruchowe. Do ich pojawienia się dochodzi w późnym okresie choroby. Wyróżnia się tutaj następujące objawy:

  • objawy neuropsychiatryczne – apatia, lęk, depresja, otępienie oraz zaburzenia psychotyczne, czyli omamy i urojenia;
  • objawy autonomiczne – hipotonia ortostatyczna, czyli spadek ciśnienia krwi, zaparcia, częste oddawanie moczu, czyli tzw. pęcherz niecierpliwy oraz nadpotliwość i zaburzenia erekcji;
  • objawy zaburzenia snu – zespół niespokojnych nóg, nadmierna senność w ciągu dnia oraz niepokój ruchowy w nocy;
  • inne – podwójne widzenie, bóle kręgosłupa oraz bóle barku.

Przyczyny choroby Parkinsona

Przyczyny tej choroby nadal nie są do końca poznane, ale prawdopodobnie dotyczy ona osób, u której ważną rolę odgrywają czynniki środowiskowe, a które uszkadzają układ nerwowy oraz ważna jest też podatność genetyczna tej osoby. To powoduje, że nie można leczyć tej choroby przyczynowo, a jedynie można łagodzić objawy i spowolnić postęp choroby.

Czy możliwe jest wczesne wykrycie choroby Parkinsona?

Jest kilka objawów, których pojawienie się wyprzedza rozwój tej choroby, a jest to:

  • depresja,
  • zaburzenia snu,
  • osłabienie węchu,
  • zaparcia.

Są to mało specyficzne objawy, ponieważ nie u wszystkich osób z zaparciami czy depresją pojawi się choroba Parkinsona. Natomiast zaburzenia snu to, np. nadmierna aktywność ruchowa w nocy czasami połączona z krzykiem może również świadczyć o innych chorobach zwyrodnieniowych układu nerwowego.

Do takich najwcześniejszych objawów ruchowych choroby Parkinsona zalicza się:

  • okresowe drżenie ręki;
  • zaczepianie jedną nogą o jakąś nierówność podłoża;
  • pisanie małymi literami, czyli mikrografia;
  • ból barku, czyli tzw. bark zamrożony;
  • brak balansowania kończyny górnej podczas chodzenia.

Przebieg choroby Parkinsona

Choroba Parkinsona to choroba postępująca. Wyróżnia się następujące okresy choroby Parkinsona:

  1. okres wczesny, czyli przedruchowy;
  2. okres ruchowy wczesny, który nazywany jest tzw. miesiącem miodowym, ponieważ wtedy objawy można opanować lekami;
  3. okres zaawansowany, czy jest gorsza odpowiedź na zażywane leki, chory ma zaburzenia równowagi, może upadać i występują objawy pozaruchowe;
  4. okres bardzo nasilonych objawów, czyli chory porusza się na wózku albo leży w łóżku.

Leczenie choroby Parkinsona

Nieznana jest przyczyna tej choroby, więc nie można jej leczyć przyczynowo. Ale są leki, którymi można opóźnić nawet o kilka lat pojawienie się nasilonych objawów tej choroby, a są to:

  • Lewodopa, czyli lek, który jest prekursorem dopaminy. Jest to lek najskuteczniejszy, ale jego długofalowe przyjmowanie powoduje, że z czasem odpowiedź na leczenie się zmniejsza i trzeba zwiększać jego dawki, a to z kolei powoduje pojawienie się nadmiaru ruchów, czyli tzw. dyskinez pląsawiczych;
  • Agoniści dopaminy, np. bromokryptyna, pramipexol, a są to tzw. leki naśladujące działanie dopaminy. Leki te mają dłuższy czas działania niż Lewodopa. Podaje się je raz dziennie rano, a działają przez całą dobę;
  • Selegilina, a jest to lek blokujący monoaminooksydazę typu B, czyli enzym rozkładający dompaminę.

Poza tym w leczeniu Parkinsona bardzo ważne znaczenie ma także prawidłowa dieta, którą powinno się dobierać indywidualnie. Bardzo ważne jest, aby nie dopuścić do zmiany masy ciała i musi ona zawierać odpowiednie ilości płynów oraz błonnika. Ważny jest również odpowiedni tryb życia oraz rehabilitacja ruchowa. Istotne znaczenie mają tutaj ćwiczenia ruchowe, które zapobiegają rozwojowi zmian zwyrodnieniowych oraz zespołów bólowych, ale też poprawiają ogólną kondycję chorego. Duże znaczenie ma też intensywne leczenie współistniejących zaburzeń, np. depresji. Czasami konieczne jest również leczenie operacyjne, gdzie wykonuje się zabieg wszczepienia elektrod, które są podłączone do stymulatora wszytego pod powieki skórne na klatce piersiowej.