Ból żołądka to jeden z najczęściej występujących objawów chorób układu pokarmowego. Bardzo często określany jest mianem, jako ból w dołku. Czasami pojawia się nagle i szybko ustępuje, ale też może trwać dłuższy czas. Niekiedy pojawia się zaraz po jedzeniu, a czasami przed. Jakie są przyczyny bólu żołądka i co można na to poradzić?

Ból żołądka odczuwa się w nadbrzuszu, ale też czasami towarzyszą mu inne dolegliwości, np. wzdęcia, nudności i wymioty. Żołądek może boleć z różnorodnych przyczyn, z których jedne mogą być błahe, a inne mogą wynikać z jakichś poważnych chorób. Dlatego nie powinno się lekceważyć objawu, jakim jest ból żołądka.

Przyczyny bólu żołądka

Mogą być różnorodne przyczyny bólu żołądka, ale bardzo często jest to objaw jakichś innych chorób:

  • ból żołądka i choroba refluksowa – bardzo często żołądek boli przy chorobie refleksowej, poza tym pojawia się też zgaga, cofanie się treści żołądkowej do przełyku oraz pieczenie za mostkiem;
  • ból przy zapaleniu żołądka – niespodziewanie pojawia się ostry atak bólu, a towarzyszy mu ucisk w górnej części brzucha, zaraz pod mostkiem. Poza tym występuje krwista biegunka i wymioty. Takie zapalenie żołądka jest związane z niezdrowym stylem życia albo powstaje w związku z nadmiernym przyjmowaniem niektórych leków;
  • ból żołądka i zapalenie trzustki –jeśli jest to przewlekłe zapalenie trzustki, to ból jest piekący, przeszywający i promieniujący. Zazwyczaj utrzymuje się przez kilka godzin, a do tego pojawiają się stolce tłuszczowe;
  • ból żołądka i wrzody – razem z bólem pojawia się, np. zgaga, niestrawno,ść, wymioty, zaparcia. Bardzo często pojawia się 2 lub 3 godziny po zjedzonym posiłku. Przy tym ból żołądka jest piekący i palący, a czasami towarzyszy mu tzw. ssanie i skurcze żołądka;
  • ból żołądka i nowotwór – poza bólem w żołądku pojawia się też pieczenie w nadbrzuszu, wymioty, wzdęcia, zgaga, uczucie pełności, brak apetytu oraz suchość w jamie ustnej.

Przyczyny bólu żołądka po jedzeniu

Jednak ból żołądka nie zawsze oznacza jakąś poważną chorobę. Czasami jest związany z nieodpowiednią dietą albo zatruciem pokarmowym. Może również pojawiać się przy problemach z niestrawnością. Niekorzystnie na żołądek wpływają następujące produkty, np. potrawy smażone, tłuste, ciężkostrawne i gazowane napoje. Zamiast nich warto zjadać warzywa i owoce, ponieważ zawierają duże ilości błonnika, ale też herbatkę ziołową, czy jogurt naturalny. Tutaj też inną przyczyną takiego bólu mogą być niektóre produkty, które mają działanie drażniące dla żołądka, np. alkohol, cytrusy, kofeina, czekolada i ostre przyprawy.

Przyczyny bólu żołądka związane ze stresem

Sytuacje stresowe mogą również spowodować ból żołądka, który jest nagły i napadowy. Zazwyczaj nie ma on związku z jakimiś innymi chorobami czy złą dietą, ale wynika z sytuacji stresowych, a do tego może mu towarzyszyć biegunka i nudności. Taki ból związany jest z działaniem adrenaliny, która pobudza działanie kwasów trawiennych. Jeśli problemy ze stresem i ból żołądka trwają dłużej, to należy zgłosić się do lekarza.

Przyczyny bólu żołądka w ciąży i podczas karmienia piersią

Ból żołądka w ciąży jest czymś normalnym i może być związane, np. z:

  • powiększającą się macicą, a to przeważnie w pierwszej połowie ciąży;
  • ruchem płodu, w drugiej połowie ciąży.

Jednak czasami zdarza się, że ból żołądka może wskazywać na poważniejsze problemy, z którymi na pewno trzeba udać się do lekarza, np. gdy pojawiają się bolesne i intensywne skurcze o charakterze napadowym, gdy pojawiają się plamienia z dróg rodnych.

Taki ból może także pojawić się również w okresie karmienia piersią, a to jest związane z produkcją hormonu, który nazywany jest oksytocyną, a jest odpowiedzialny za wydzielanie mleka z gruczołów piersiowych, ale też może powodować skurcze i rozkurcze macicy.

Przyczyny bólu żołądka u dzieci

Ból żołądka u dzieci może również mieć różne przyczyny. Jeśli taki ból będzie dotkliwy i utrzymywał się przez wiele godzin i będzie mu towarzyszyła biegunka, gorączka, wymioty, konieczna jest wizyta u lekarza. Niektóre przyczyny bólu żołądka u dzieci:

  • kolka u niemowląt – małe dzieci bardzo często bolą brzuszki, co może być związane z kolką, a pojawia się ona po południu albo wieczorem i może trwać nawet do kilku godzin. Wtedy warto masować dziecku brzuszek, robić ciepłe okłady i można podać herbatkę z kopru włoskiego, melisy lub rumianku;
  • zatrucie – poza bólem brzucha może pojawić się również biegunka, złe samopoczucie i wymioty;
  • pasożyty – pojawia się nawracający i rozległy ból brzucha, któremu towarzyszy cuchnący stolec, utrata wagi, stan podgorączkowy. Objawy będą zależały od tego, jakie pasożyty zaatakowały organizm. Jeśli jest to glista, to poza bólem żołądka pojawia się kaszel, nudności i wysypka alergiczna. Natomiast przy owsikach jest też brak apetytu i problemy z zasypianiem;
  • nietolerancja pokarmowa – ból żołądka może wskazywać na nietolerancję pewnych pokarmów, np. mleka, jajek.

Co jeść, gdy boli żołądek?

Ważne jest, aby zmienić wtedy dietę na lekkostrawną, czyli trzeba zrezygnować z tłuszczy, smażonych i pikantnych potraw, a także nie należy pić mocnej kawy oraz napojów gazowanych. Zamiast nich można jeść, np. kasze, mleko i przetwory mleczne, chude mięso, makarony i ryby.

Co pomoże na ból żołądka?

Ból żołądka mogą trochę złagodzić gorące okłady, np. za pomocą termofora albo pomoże też delikatny masaż brzucha. 

Poza tym na ból żołądka pomagają zioła, jako napary czy herbatki, a pomóc może:

  • rumianek – ma właściwości rozkurczające i działa przeciwzapalnie na błony śluzowe żołądka. Wspomaga również procesy trawienne i łagodzi ból;
  • melisa – ma właściwości rozkurczające.
  • nagietek – zwiększa wydzielanie soków żołądkowych;
  • aloes – ma działanie profilaktyczne;
  • siemię lniane – jest oleiste, a dzięki temu uszczelnia ściany żołądka;
  •  lukrecja gładka – dobrze działa, gdy ból żołądka jest związany z nieżytem lub wrzodami;
  • mięta – herbatka i napary z niej mogą korzystnie złagodzić problemy związane z żołądkiem, ale też wpływa na problemy z niestrawnością czy procesami trawiennymi.

Jakie badania wykonuje się przy bólu żołądka?

Jeśli jest podejrzenie choroby wrzodowej żołądka, to wykonuje się badania nieinwazyjne, które pozwalają wykryć zakażenie H. pylori, a jest to test oddechowy, badania serologiczne albo oznaczenie antygenów bakteryjnych w kale. Nie wszystkie choroby, które powodują ból żołądka, są związane z zakażeniem tą bakterią. Dlatego konieczne może być wykonanie badania nieinwazyjnego, czyli gastroskopii.

Jeśli potwierdzi się zakażenie H. pylori, które towarzyszy chorobie wrzodowej żołądka, to leczeniem z wybory jest zastosowanie antybiotykoterapii dwu- lub trzylekowej, ale w połączeniu z dawkami terapeutycznymi leków, które hamują wydzielanie kwasu solnego. Natomiast w przypadku braku zakażenia H. pylori skutecznym sposobem leczenia jest podanie leków hamujących wydzielanie kwasu solnego.